Halloween party ideas 2015

By L.Keivom

The longer I live the more beautiful life becomes. -Frank Lloyd Wright

Zirtawpni, July 15, 2011 khan cheng nuoi chuong daih senga Aizawl tlanga ka piengcham voi 72-na lawmna le ka thu ziek a thren thlang khawm, a bua an siem L.KEIVOM THUKHAWCHANG Vol.1 tlangzarna prokram Zolife Infotech le ZOlife Magazine neitu Lalremruata Varte-in a buotsai chu I&PR Auditorium-ah kan hmang a, a pui chem chem khop el. Hieng anga tlang punga piengcham lawmna siem hi zoram khawvel Jerusalema a um voikhatna niin an hril.

Information & Public Relations Auditorium hi Aizawl khawpui laili Treasury Square-a um, mi 300 inlengna le fangson ropui le poimaw an hmang ropna hlak a nih. A hluo mawi tawk mi an hung naw kan inlau laiin, thawk le khatah kan sip vong a. Thrungna daw theina hmun po poah an daw sap hnung khomin thrungna chang naw pawl veranda-ah an la ngir tlim hmur a nih. Mi hung lawmpuituhai hi Civil Services-a ka ruol hlui hai, chanchinbu mihai, thu ziek tienga hmingthang le inlâr hai, hla phuoktu, hla sak thiem le an rawl mawi taka zoram khawvel kum tam lo awi tleitu, entirnan Siampuii Sailo, Vanhlupuii, Sailothangi Sailo, Lalhungchhungi, Zosangliani le a dang dang hai, YMA thruoituhai, students’ organization hrang hrang MZP, MSU, HSA le hnam tina zirlai pawl thruoituhai, thiemna tienga inhmang mihai, khawtlang le hnam thila mi poimaw hai le mi dang dang, an theina le chemkalna zawnga chuh Aizawl tlanga “Kei ka nih” inti ngam deuh thral an nih. Mi poimaw, ruol hlui tam tak, lungrila fiel, sienkhom prokram buotsaituhaiin an fiel ve lohai chu pawlitiks bu zawla inchirthehai an nih.

Prokram buotsaituhai hi an fimkhur bok a, hla sak dinga an fielhai khom an hla sak ding an thlangpek diem a, chuong hlahai chu zoram khawvel tieng ngha vong a nih. Ramhlun South YMA Zaipawlin ka hla phuok ‘Dar ang lengna’ (Kan tlangram mawi) thiem taka sakin hun an hong a, sikhlim a puor sung sung a, lungriem mitthli a mor suok naw thei nawh. Kum khat lai lo inbi hmang tah Malsawmtluangi Fanai (MS-i) kei thona ding remchanga prokram duongtuhaiin an hriet leiin hla pahnih, Zorampela phuok “Kan ram tan i thawk ang u” (Dar ang lenna kan Zoram hi) ti le Damhauhva phuok ‘Zun phur thing tin par’ a sak a, a hnè rep rep ngei el. Tu laia hla sak thiem inlar dang Zoramchhani-in V.Thangzama hla phuok ‘Khuavel i la chhing ngei ang” (Aw ka pianna leh ka seilienna ram) a sak chu, lungril le thlaraua rawl tawp suoa a sak a ni bok a, a bâk hang beisei chuong ding um lo khopin a bun suok thiem a nih. Hi hla phuoktu hi ka hnung taka inthrung a na, mitsirin ka hang en a, a lung a tlu zàn niin ka hriet. Ei hla phuok ngei thiem tak le mawi taka an sak ngaithlak hin chu piengcham lawm ve Herod Antipas ang khan phungsor a, mani ram zatve hiel khom pek ei intiem nuom el a nih (Mk 6:23).

Thuhrilna hun pek bik, IAS pensioner le ziek mi Lalhmingliana Saiawi le Mike Lalmanzuala hai; ka lekhabuhai mi sutpektu (publisher) MC Lalrinthanga le khawla lo suttu (printer) V.L.Zaikima hai; lekhabu thlir lawkna hriltu C.Lalawmpuia Vanchiau, Desk Editor ZOlife magazine le lekhabu tlangzartu, Mizorama IAS tling hmasa tak Lalkhama, tuta Vice Chairman, State Planning Board ni lai hai; ka thu ziekhai tlang thlirtu, Saptronga tienami Zotronga inlet thiema hmingthang P.L.Liandinga le ‘Keivom le Zofate Insuihkhawmna’ ti hriltu Lalhruaitluanga Chawngte, Editor, Zozam Weekly hai hi anni chêtna huong le tlatna muol senga mi suongum le ram le hnam ta dinga mi trangkai an ni ang hrimin an thu vuok thlakhai khom rangkachak anga khìn nal vong a nih.

Rangoon-a ka um laia inthoka thu le hlaa ka rongbawlpui Krawsthanga-in lungdum taka ka piengcham lawmna dinga hlahril sei tak a phuok insamtu, naupang suongum, Elizabeth Malsawmtluangi, kum 10 mi chauh, Kids Care School, Ramhlun (South) a kai chu suong a um top. Ni kum (June 8, 2010) a JF Laldailova hrietzingna inkopa Aizawla a lekha ziek ‘German Ral Run le Thu Ngaihnawm Dangte’ kan tlangzar trum khoma Mafa-in JFL sûnna hla sei tak el a phuok, mawi tak le lung kuoi taka insamtu chu ama bok hi a nih. Mi bîk a ni ang hrima Zoram khawvel cheimawitua hung seilien pei dingin Lalpan a nun huol him raw se.

Hi piengcham lawmna le a bebawm thilhai hi a hrana lekhabua siem khop a ni leiin, a kimchang lem chuh chu hun danga ziek dingin maksan inla. Ka piengcham zana ka tlungna mihrang L.H. Thanga in ‘Rimawi Run’ a hlimna ruoi kan thre lem chu, thua ziek suok thei ni sien, a tiem le ngaithla taphot zer sukfar ngei ngei a tih. A dangdaina pakhat chu, ka piengcham mi lawmpui dinga hung taphotin mani piengchama an hung nei seng el khah a nih. Piengcham lawmna le a hnung ni hni pumhlum, July 18 le 19-a ruolthar mi thiem, ram le hnam invoi le a damna ding zongtu pawl le kan inpawl khawmnaa kan thu le hla thruoitu tak chu hnam dam khawsuokna dinga insuikhawm a poimawzie dam, ram hrang hranga cheng Zo hnathlakhai mi suikhawmtu hmangraw thra tak chu thu le hla a nizie dam le Zoram khawvel hi a taka inchangtir ding chun tuta inthoka chi hlu tu a, kuo suot a, thrang la hung thar pei ding haiin lampui lien lem an hung sât pei theina ding sirbi nghet rempek dam a nih.

Ka piengcham lawmna hi chanchinbu le television-in an insuo nasa hle a. Chuonghai laia zoram khawvel huopa thedartu chu LPS (Laldailova Pachuau & Sons) a nih. Anni hih thu le hla hmanga nasa taka zoram khawvel zauhtu le keikhawmtu, ambassador ropui tak an nih. An thu puongtu zei tak Zikpuii chu ka piengcham lawmna nia prokram vongtu a ni a, a hnesaw kher el. Ram hmasawnnaa sinthaw chu ni sien, a trongbau suok tina cheng maktaduoi per suok pawl laia mi ni ngei a tih. Thomas Gray hla phuok Elegy written in a country churchyard- a

Full many a gem of purest ray serene

The dark unfathom'd caves of ocean bear:

Full many a flower is born to blush unseen,

And waste its sweetness on the desert air

tia a lo hril dam kha a mi zuk inhriet suoktir vong vong a. Ei chengna le ngirhmun zir naw leia mi hmingthang le ropui tak tak ni thei ding si, sienkhom hmun kilkhawra tu hriet hlaw mang loa lunghlu tlang inthup le par mawi thamral el tah ei va hang tam awm de aw! Chu thu chuh hun remchangah la sep ei tih.

Thil dang hril sei ta loin, Birthday Cake cutting kan thaw zoin kan nu aiin Lala Khobung ruolnu, nu fel le vengva Lalruot-in thu ropui tak insam pumin cake her khat a mi’n ba a. Chu zoah stage-a kai po an renga ditsakna cake kan ba hnung chun a hnuoia piengcham thucha ka ziek lawk chu ka tiem a:

“Ka piancham vawi 72-na min lawmpui tura lo kal zawng zawng hmangaihna leh duhsakna chibai ka buk a che u.

Hetiang thleng thleng min hruaitu Pathian chungah ka lawm em em. Zofate hi Zofa leh Amah ngei faa min siamtu leh dintu, kan Lalpa hi a thra e; ngil a nei kumkhua si a. Amah vang chauha khawvel leh a chhunga awmte hi nung leh che leh awm kan ni. Maurawkela zawng khuang thiltihtheihna tluklehdingawn let tam kawltu, thil awm lo pawh awmtir theitu, ‘Thi rawh, pip’ a tih chuan thawklehkhata thi pip vek thei kan ni bawk. Lei hîpna thä (gravitational pull) ringawt pawh hi minit khat lek la bo se, chawplehchilhin chhiatpui kan tawk rup a ni mai. Kan hla phuah thiam Tawia’n,

A hmangaihna zarah nungin damin kan awm a,

Mahse a hmangaih kan hai fo va

a tih ang khan i hai ve lo ang u. A hnenah lawmthu awm rawh se.

Duhsakna vohchuam min hlantu leh hetiang lawmna ropui mai ni lo, ka thu ziak thlan khawm threnkhat lehkhabua min buatsaihsaktu, ZOlife hringtu leh tivultu, Tv. Lalremruata Varte leh a thawhpuite chungah ka lawm takzet a ni. Hetiang tih nachang an hriat hi mak ka ti a, anmahni finna leh hringhriatna vang ringawt ni loin, thlarau thrain a hriattir vang a nih ngei ka ring. An chungah a lêt tam takin Lalpan a thratna vur rawh se.

Zofate Jerusalem, Aizawl tlangah hetiang hian ka piancham kan lawm ang tih hi mumangah pawh ka la man phak loh thil a ni a. “Tawnmang maiah chan ka phal si lo” tih thukhawchang piah ramah, a tak ngei, a hringhrana hetiang hun ka tawn tak mai hi vanneihna leh malsawmna chungchuang a ni. Tunah chuan kum 72 mi kha a leh a lingin kum 27-ah min hruai kir leh zawng a nih tak mai hi! Min lawmpui tura lo kal, min duhsaktu leh ka duhsakte chungah ka lawm takmeuh meuh a ni. In va han tilawmawm tak em!

Ka thriannu Dari, Delhi tlanga kan ‘rûn lumtu’ leh kan fate pali, khawvel hmun hrang hrang London, Wellington, New York leh Serampore-a khawsate pawhin duhsakna chibai an buk a che u. Vawiin hian kan zingah rawn tel ve chak hle mahse kan awmna a inkarkîk êm avangin chu chu taksa ramah thil theih a ni lo. Mahse, rilru leh thlarauin kan zingah an tel ve reng a ni tih in lo hriat ka duh a ni. Kan chhungkua hi ni tla seng lo ram huapa Zoram khawvel zauhtute zingah Pathianin min dah ve avangin kan vannei chungchuangin ka hria. Zofaten kea kan rah phak apiang leh kan ngaihtuahna thla kiin a hawlh phak chin tawh phawt chu kan ram a ni tih hi kan theihnghilh tur a ni lo. Vairengte hi kan ramri tawpna a ni mai lo tih pawh i hre reng ang u. Khawvela khawpui lian ber berah Zo Enterprise hrang hrang lo la ding thluah turah i mitthla ang u. Uan thu chang lo se, chu chu Pathian zarah ka fanu, Saidana piang ve mai chuan, Kumpinu khawzawl London-ah a tran dêr tawh a ni.

Ka fate leh min duhsaktu tam takin ka chanchin ziak turin min ngen thrin a. Kum 1993-a Milana ka awm laiin ka piancham niin PIANCHAM TITI ka ziak tran a, khawlchhuta phek 55 ka ziak hman a. Chhura favang buh ena a tlangpui chauh lawr ka nih avangin 1969 thleng ka ban hman a, Foreign Service ka luh hma chiahin ka tawpsan a, tun thleng hian ka la chhunzawm hman rih lo a ni. Ka ziak chhunzawm ngai a nih chuan, Zofate tana ka hmathlir leh beisei, khawvel hmun hrang hranga ka thil hmuh leh tawn atranga ka ngaihtuahna vak vel, Zo ziarang pu renga khawvel kan tawn dan tur ka suangtuah thrinte chu thrang lo thar zelte tana ka hnutchhiah duh berte zinga mi a ni ang.

He khawvela rei lo tê kan cham chhung hian mi tinin tawnhriat engemaw sawi tur kan nei threuh a. Chung kan tawnhriatte chuan chhimbal angin rawng hrang hrang an pu a. Chumi infawk khawm chuan hnam ziarang a siam a. Zofate ziarang pawhin Zozia a pu a, a pu zêl turah ngai ila. Chumi Zo zia chu thingtlanga seilian chin chuan kan pu nghet hlein ka hria a. India sorkar hna sang thawk tura UPSC lak, kan Aigupta Vairampur hmun hrang hranga thawk, Zo zia la pu reng tlat, keimahni ang te hi chumi boruaka seilian chu kan ni tlangpui. Mahse, kan fate dinhmun erawh danglam tak a ni tawh. Chumi khawvel kan pal chhoh dan leh kalkawnga harsatna hrang hrang kan tawhte emaw, kan tawn tlang dante emaw leh kan ram leh hnam tana ka hmathlir te chu autobiography ka ziak ngai a nih chuan ka thu khûkpui duh ber a nih ka ring.

Chumi dinhmun chu Vairampur hmun hrang hranga chengten kan pal vek a, a pilril deuha awm fate phei chuan trùlna avangin mother tongue thar an chhawm chhuak lo thei lo a ni. Kan fate mother tongue pawh English a ni daih tawh. Chu chu thil mak ni loin thil makmawh, an khawsakna boruak nghawng chhuah a ni. Chumi khawvela an dam khawchhuah emaw leh mi dang el pha a, rual an ban emaw khûm dawn chuan thil trul makmawh a ni. Nu trawng hmang tawh loh mah se, Zo an nihna erawh a bo lo a, Zo zia leh rilru an la pu reng a, mi kara cheng an nih avangin an rilru a Zo deuh mah zawk emaw tih tur a ni.

Chu chu a nih laiin, Zo zia ni tura kan ngaih leh pawm erawh a inang lo thluah ang. A nih leh Zo zia kan tih ber chu enge ni ta ang? Zo zia pu reng siin khawvel hriata mi hausa, thiltithei, mi lian leh hmingthang a nih theih em? Marwari chuan, eng anga hausa tawntaw pawh ni se, khawiah pawh awm se, a nihna leh khawsak dan, a zepui, sumdawn thiamna leh a pi leh pute atranga sakhua leh kalchar inzirtirna leh inthununna thra a rochungte chu puin a kengkawh reng ang. Zonu leh Zopa pawhin kan tana thil thra tinreng kan nuna kan lak luh rualin, kan Zo zepui, chhimbal anga kan hnam leh khawtlang cheimawitu, Rokunga’n ‘nunna par’ a tih, tlawmngaihna nun hi kan pu ve reng turah ka ngai. Tlawmngaihna ziarang zinga pawimawh ka tih êm êm pakhat chu tlawm bik nih duh lohna, rual elna emaw khûm tumna rilru (competitive spirit) a ni. Kan vanglai ve hun khan hemi rilru hi kan pu nasa hlein ka hria a, India ram tlangmite zingah chuan Zofate kha IAS tling hmasa ber leh Civil Services ekzamah hnam dang chung-en kan ni. Thrangtharten chumi rilru chu pu zual sauh se a va duhawm êm!

Ka hmathlir leh beisei ram chu hei hi a ni. Pathianin hnam ropui taka Israelte a din dawn chuan ram hnianghnar zawk leh finna leh thiamna tinrenga hmasawn leh changkang zawk Aigupta ramah a tîr thla dial mai a ni. Kum 430 an awm hnuah hnama chhiar tham an nih tawh avangin hruaitu ropui tak Mosia hmangin a hruai chhuak a, Sinai thlaler-ah kum 40 zet hnam trening sikul a hawnsak a, an ram an luah leh ta a ni. Zofate pawh ram chhengchhiaa awm kan ni a, hnam ropuia kan indin chhuah dawn chuan kan Aigupta hmun hrang hranga an thiamna leh finna zir a, an hausakna hmanga dinhmun kan invoh hmasak phot a ngai. Kan ram mamawh nena inzawm thiamna leh hausakna kan khawl khawm hunah, kan ramah kirin a siam thrat nan kan hmang ang a, kan la tivul dawn a ni. Hemi thuruk hi ka fate thinlungah triahtir ka tum tlat a, ka thurochhiah ding reng chu a ni. Chu chu Zoram khawvela cheng zawng zawng ka chah duh chu a ni bawk.

July 15 hi kum bul atranga ni 196-na a ni a, kum tawp hmain ni 169 a la awm a, a ni zat nambar belh khawm chuan 16 ve ve a ni. Kumin hi kum mak tak, July thla chhunga Zirtawpni, Inrinni leh Pathianni vawi nga threuh a awm kum a ni a. Numerologists leh astrologers ho chuan hetiang hi kum 823 danah chauh a thleng thrin an ti. Chumi awmzia chu a thlen hmasakna chu AD 1188, kan thlahtuten Kawlphai an lo luh hma pawh a ni mai thei. Kum 2834-ah a thleng leh chauh dawn a ni. Chumi hunah chuan Zo hnam hi kan la dam khawchhuak ang em? Keivom thlahte piancham an la lawm ang em? Khawi ram leh hmunah nge, khawvel huapin nge an lawm ang? Chu chu zawhna chhan har tak, chhan chakawm tak si a ni. Pherzawl tlang atranga kum rei lo te chhunga keimahni chhungkaw darh zau hman dan hi tehna funga kan hmang a nih chuan, a chhanna chu chhanna hlimawm a ni ang. Malsawmtu, Engkim Lalpa leh Siamtuin mal a sawm hian tribal quota emaw reservation emaw, eng kuata mah a hmang ve lo a, tu mitmei mah a veng bawk hek lo tih kan hriat ka duh.

Hetiang kum pawimawh leh chhinchhiah tlak kuma Aizawl tlangah ngei ka piancham kan hman mai hi nihlawh ka inti a, ka lawm takzet a ni. Mi rawn hmanpuitu zawng zawng Lalpan mal sawm che u rawh se.

(Camp: Aizawl, July 15, 2011)

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.