‘Dam lai Thlipui’ Lekhabu Thlir Letna

By Prof Lal Dena, Manipur University.

Lekhabu Ziektu: Mrs Lalronghak

A Diamond Offset Publication, 2013; Phek 64.

Pastor in sunga seilien, nuhmei kut sinhai lo thaw thiem vawng, Afghan Snow Era (Fair & Lovely suok hma daih daih) a lo nunghak ta, Ruthi le Sarihai anga pasal zawng thiem, Pathien dit dan taka mani laibung ngei pasala nei, ka unaunu lekhabu “Dam Lai Thlipui” ama ngeiin ngaina takin a mi lo pek a. A thu sep le a tawngkam hmanghai ka hang tiem hin thlarau tieng chauh ni loin, thu le hla tiengah khawm a lo hausak zie ka hmu dawk thara. Ama nuna a tuok thil tlunghai, a tawnhrlet ngei a ziek a ni leiin, a thu ziekhai hin lungril a them chang naw thei nawh.

A ziektunu hin damlai thlipui chi hran hieng; thlemna thlipui, lungngaina thlipui, muolphona le hmingsietna thlipui, pasietna thlipui, nat beidawngna thlipui le fam thlipuihai a ziek a. Mihriem khawsakna le khawtlang an dang ang peiin, thlipui dang dang khawm um a tih. Ieng khawn ni sien mihirem a tunga lawn taphawt chun dam lai khuolzinnaah hin thlipui hran hran tuok ei tih, pumpelna a um nawh. Mi hausa tawngkhawnghai khawm du ang fa thei loa, zunthlum iman, beidawngna thlipuiin a nuoi tam tak an um ve tho. Dam laI khuolzinnaa hin thlipui pakhat khawm i la tuok naw a ni chun, inhnempui tlak i la ni naw ti inhre el rawh.

A ziektunu hi fam thlipui, pasietna thlipui le nat beidawngna thlipuihaiin an nuoi let neng hnung a ni a. Nau lusun ta ka ni leiin, a natzie ka hriet a. Ka kuoma thlamuongna thu hril dingin nau lusun ta hai bawk naw chu ka dit nawh. A ziektunu hi fam thlipuiin nuoi sien khawm Pathiena a ringna chu chuoi nek hmanin, zung thar lain a hma neka suknghetin a um lem a nih. Entawn tlak a va ni deh!

Ei hriet seng ta angin unaunu Lalronghak-hai nupa hi Aigupta sawrkara lal buthleng awt tan mek lai kha an nih a. An ruolpuihai lem chu ka hriet suol naw chun IAS an kai zo tah. Aigupta bupang kiem thei lo intawmpui zing lai heih maksana, ram kil khawr Umrangsuo an ti hmuma pasietna sikula kai dinga an fe suok el kha chu, kei ringna tlawm pa chun invet thlek ka lo ti a. An rawngbawlna hmun hran hrana le Vairampura chen khawm pasietna thlipuiin a nuoi vel a, suong insam nei lo a, meichawk an en el lai dam hang hriet hin, Lalpa hin a rawngbawlnaa nusal tha dingin damlai thlipui tinrengin a lo intuoitir a lo ni zing.

Dam lai thlipui nuoi vela um lai khawma himna le damna bulpui nghet hling laia Lily Parmawi Isu Krista chu ziektu hin a hmu chieng a. Dam lai khuolzinna luo hi an hawihna le a rinumna inkawpa fe pei a ni a. Harsatna le zan thim ituom vela um lai khawm Lal Isu chauh bel tlak a nih. Unaunu Lalronghak hin vangduoina khawm vangneina intluntu a nizie ama mimal nun ngeia a hmuh chieng a. Vangduoinaa inthawka taksa le thlarau malsawmna ziek seng lo a dawng hiel a nih.

Ei mihriem chanpui, unau le ruol tha haiin chawl hadamna tluontling an mi pek thei nawh. Nunghak tlangval kara inhmangaihna, nupa le unau kara inhmangaihna khawm Pathien hmangaihna chunga rem a ni naw chun, a tawpa doral an chang nawk hlak. Hmangaihna tawp chin nei lo chu Pathien hmangaihna chauh a ni a, ei hratna, theina le lungvar po poa Lalpa ei hmangaih let ve hi a ziektunu hin a uor em em.

Ringtuhai ei chan thatzie, Pathien mi hriet ei nina, hrietzing nauhai ei ni leia thlaphang ding ei ni nawh. Hi khawvel ei khuolzinna ram hi kum hlun ram a tling naw a. Hmelma nuhnung tak thina hung tlung thut sienkhawm mani lo insaseng le inenfel hi a tul a nih. Sinthawtu, abikin rawngbawltuhai lem chu lungawi tak le taima taka thaw chu ra tha insuotu le mi dang ta dinga malsawmna intluntu an nizie ziektu hin a hmu chieng em em. A ziektu kam suok ngei tha ka ti em em chu “Hmel hi siem thei a ni nawh a, lungawina hin hmel a sukhlimin a suktha nasa thei hle”(phek.50-na) ti hi a nih.

Thil rimawihai hin lungril an sukhlim hlak a. Amiruokchu khawvela thil rimawihai chu a tawpa nghawkum an inching hlak. A ziektu hin ‘Mihriem Sandamtu I hming hi rimawi tak a ni zing’ ti a hmu chieng em em. Ringtu kal chawinaa ‘Sa Sa’ khel tienga, a rinum ‘sa sa’, hlim rak naw ‘sa sa’ khela inhmangaihna le inlaina tu thar hin dam lai thlipui suknemtu an nizie ziektunu hin a uor a; a nih, rinumna khela malsawmna’n vurin ei um rawp hlak a nih.

Ziektunu hin a lekhabu ‘Beiseina Lawmum’ ti’n a khar a. Ama thu ziek ngeiin zuk khar inla:”Ei hringnuna dam lai thlipui nasa tak ei tuok mek lai hi tuor hram hram dingin inhnemtuoin infui hrattuo sauh sauh ei tiu. Ei beiseina famkim hun ding hi thil siem danghai po po khawma an nghak blk tak a ni si. Hi hun le hmuna hin inpakna hlaa ei sak rawp hlak ’Sa le mihriem doral bang tang an tih’ ti hi a takin ei tlung ta ding a nih. Pathien nauhai zalenna ropuia chun beiseina famkim ei chang ta ding a nih. Sel taka dam lai thlipui ei tuor hai po po hi ei Lapa hmaa ei lawmna hla ding hai an la ni lem si’.(phek 64).

Hi lekhabu hi a chin hlea chu a muk tha hle; ra insuo nghal lekhabu a ni tak zet. Unaunu Lalronghak hin a dang khawm la hung ziek pei sien nuom a um.