Halloween party ideas 2015

Ziektu: Pu Ramthienghlim Varte*

Hmarhai hi tam bek beknaw inla khawm Kohran pawl iemanizat zet ei um a. Sawrkar inthuoidan ang deu hlekin Headquarters, District (Kohran thenkhat chun Pastorate an tih ) le Local ti’n ei inthuoi a, bieltu Pastor khawpui le khawtea hai neiin India ram le puotieng hmun hran hranah Missionary ei tir suok a. Ieng kohran khawm nisien tuchena rawngbawl dan system hi en chun Isrealhai ang deu khan, hieng – (a) Roreltu (b) Rawngbawltu le (c) Sum enkawltu tia the ani deu vawng bawk. Sawm-a-pakhat le fund dang dang siemin, sum le thil dang dang ei neihai dengkhawmin, Kohran pawl tina sum ei laklut hi a tam em em a. India puotienga thangpuina dawng khawm tam tak ei um. Chuleiin, Pathien ramlienna dinga indin, Pathien kohranhai Kohran inthieng ei nih.

Sakhuo puithiemhai hi kohran memberhai tading chun inza an umin, harsatna le beidawngna tuok chang khawma mi hnemtu, Pa, Naupa le Thlarau Thienghlim hminga Pathien ai-aw a mipuihai lu chungah kut innghata malsawmna Pathien kuoma mi hnipektu dinga ordination pek an nih ti khawm ei hriet seng. An mawphurna hi an sangin Isreal hnam sawm le pahni ram insemna a thangve lo Levi chi Puithiem sinthaw dinga Lalpa’n a ruothai chun rochan neive nawni hai a ‘Lalpa Pathien chuh an rochan ning a tih’ tia ei hmu ang khan vawisun a ei Sakhuo puithiemhai ngirhmun ding khawm hi ni ve awm tak a nih. Hmun inthienga rawngbawltu ding le Pathien hausakna intawmpuia ringum taka Lalpa rawngbawl dinga ngai an nih. Chuleiin, Pathien kona hre mumal lova khawvel khawsak-fakzawngna ding ringawt ngaituoa inbur mei mei na chi ni’n anlang nawh. Chubakah, khawtlang nun chen a ramtin-ramtanga inlap rak rak ding le khawvel thila hausa ther-thur ding khawm an hawinaw hle.

Ei hnam mipui tam le tlawm ngaituo chun Sakhuo puithiem (Levi chi a saphun) a nei rawn pawltak ni mei ei ta. Ei sawma pakhat le thawlawm dengkhawmin ei chawm hnenaw vang vang tawl an ta hi. Cher cher el a.

Hi hi nirawi nawnim ‘Thiempui hnam annawleh, Pathien mansa bangna’ eiin ti rawp rawp chuh. Inhril sa thau zul thei dingin pi le pu sakhuo sie hrea kristien a ei hung inlet hnunga ei sulhnunghai enin record tha tha hnamdanghai nekin eilo nei zelzul bawk leiin, ei kawlvela unauhai kuoma rawngbawlna ah a thaw hlawk pawl tak eini reng.

Chuongangin, Pathien rama roreltu dinga ruota umhai chun indik le huoisen takin ro rel hai sienla, mi dangin inchupui naw raw se; rawngbawltu dinga ruothai chun ringum takin rawngbawl hai sienla, mi dangin inchupui naw raw se, sum enkawltu dinghai chun ringum takin enkawl hai sienla, mi dangin inchupui naw raw se; mipui sinthawtu dinga ruota um hai chun ringum takin malsawmna dawng thlak dingin thaw raw hai seh. Chuongchun, ei buthleng le kuong hrein ei hmazawn sengah ringum taka sinthaw dingin pathienin mawphurna a mi pek hi a pawimaw takah sie inla.

Hi thu hi ka ngaituo chang kei chuh sakhuo puithiem sinthaw dinga ruot hi ni’n kan hriet ve ngai naw a, Pathienin thiemna le varna ami pek hi hmang tangkai a, ka phak tawka a ram suklienna sinthaw dingin kan ngai tawp el. Ka buoi ngai nawh. Kum 1991 a inthawk Sawrkar sin ka thaw tan vea. Pathienin ka mawphurna dinga ami ruota ka ngai leiin tuchen hin ringum takin ka thaw a. Ka hun remchang anga kohran le khawtlanga ka rawngbawl ve na dam, thei ang anga thangpui ngai kalo thangpui ve na dam, naupang inchuklaihai le sawrkara sin hmutharhai, mirethei te te, annawleh Sipai pension ofis kalhmang hre bek beknaw hai inzak dawr dawr a mi dang kuoma ‘Sir’ annawleh, ‘Sap’ ti ngailova eilo thangpuihai dam hi an ta dingin hlu ve tak a nih. ‘Mi dang tadinga malsawmna’ ti hi hiengang bak hih ani chuong ding am aw, ka ti hlak. Chuongangin mi dang khawm ni ve tho an ta. Eini, a mipui, sinthaw pawlhai hin ei sinthawna hmun senga sum ei hlawsuok sawma pakhat le dang danghai dengkhawmin Pathien rama rawng ei bawlve a nih. Hi taka ka suklang nuom tak chuh, mani kuong le kuonglo ngaituo derlova Lalpa’n ramri ami khangpek dai ner a, Kohran rama dam, khawtlang thil a dam mani mawphurna ramri hrelo annawleh ngaisaklo hi a pawi em ema, hienglei hin kohran pawl hrang hrangah inhrietthiemnawna le buoina a um thei hlak a nih tihi. Hi thulaimu hi phawr laklaw chun ziek ding tam tak el a um, a khelneng a khelnawng a hei thaikuol dingin phek tam a hluo bit ding a ni leiin mi puitling chinhai lo ngaituo dingin sie lem ei tih. Pathienin mawphurna a pek che thuruk kha hrietchieng tum la, i nunah a pawimaw takah sie la, chu ramri chuh pel ngailo dingin nitin i nun Pathien kuomah inhlan rawh.

Chuongang peiin, Nupui thahnemngai, busuong zata a kutpar a an tham bufai tlawmte te, rethei thangpuina, missionary fund, hmeruo zawr, puonthuia harsa em ema an hmusuokhai dam le nitin nisa suok zuia ei sinthaw rasuokhai sawma pakhat le dang dang Sakhuo thiempuhai ta dingin ei peksuok a. Theitawp tawpin ei tawngtai pui a, ramthim thangpuina ti’n sum le pai chauh nilovin ei fak sikhai pein bungheiin ei tawngtai a, ei thuomhnaw tha thahai ei pek bawk hlak. Chuonglaia sakhuo thiempu thenkhatin kawttler le khawlai dunga thieng le thiengnaw inkar a pawisa hmusuokhai ang mei mei a ngaia an mi dekral pek pei el chun pawi ngawt a tih. Kohran hotu lien le sakhuo thiempu tuelkhawm a ti umzie ngaituo derlova insuk milienna a hmanga khawral le hmang mei mei hi thaw tam chi ani ka ring nawh. Pathien sum hmangsuol ti umzie hi hre seng ei tiu.

Chun, hiengang ching mi, thuoitu le rawngbawltu hi pawltin a hin ei umnaw thei nawa. Kohran tadinga mi hnawksak, chier hrat, hlaw tlawm sawisel zing zing, fena tieng tienga buoina siem hi an mizie tlangpui ni’n ka hriet. Hiengang mi rawngbawltu le puithiem ilo ni palh chun thiempu Ali hai sungkuo kha hrezingin i suol ra sik hma’n i sina inthawk inban nghal rawh, i ta dingin thalem a tih.

Hiengang mihai leiin, kohran mipuiin Ei kohran a sumlut ngaituo’n ei rawngbawlna leh an mil naw ngei ie’ ti dam ‘Ei Pastor, Pro-Pastor annawleh Tirko pa hi iengtikam an sawn ding chu aw, insawn vat vat sien tha ding ana, amiruokchuh, hotu lien sung-kuo ami ani bawk si maw ‘an ti rawp hlak rawngbawltu le sakhuo thiempu thlarauva hringna nei lo, Pathien kona hre bawk lova thawkve, sawrkar a sinthawhai khawm tluklo rawngbawltu ni palh ei tih tihi inlau um tak a nih.

Chun, kohranin dan fel le tha tak tak ei siem a, ser le sanghai uluk theipatawpin ei buotsai hlaka. Nuhmei-pasal dan lova innei le nunghak-tlangval lo um suolhai chungchang thu rel ding chun Sudden Muong nek hmanin ei phawirang chang a tamin ka hriet. Chuonglai zing chun kohran member thenkhatin thieng le thiengnaw kar a an sumdawngna sawma pakhat a sing /lakh tel an hung pek ruok chun thuhril an thiem tam an thiemnaw tam Pulpit a ei nam kai el hlak hi tie maw. Inzak um tak a nih. Hiengneka Pulpit hmangsuol hi a um bik chuong ding am aw ka ti hlak. Pathienin ‘suol’ ati chuh hril chier ding a um nawh ‘suol’ a ni el. Pathienin Tribal concession a nei ve nawh. Khingtiengpanga ruok chun suol tawpkhawka ei ngai Khawtlang le hnam hmel suksetu Zurui, damdawi addict, rukru, khel hrila fakzawng le tharum hmanga mi pawitawk hlak hai ti teh. Dan puoa ei sie kala hrietve der nawh. Kohran thuoitu haiin ieng ngirhmun am ei sie tawl aw. Suol seng seng chuh. Abraham kuoma chi tamtak thla dinga Pathien thutiem ngaituo chun Nuhmei-pasal indit em em a innei hi Pathien thu ani lem naw maw ma nih..

La hei belsa met lang, kohran pawl thenkhatin dan lova innei kohran dai ner tiin mi ei hnawtsuok vak vaka, dan puoa umsung chun ser le sang iengkhawm an tawk a thieng nawh, ti’n, khuongvuok phallo, pulpit kai phallo….. phallo…phalo vawng, thiemnaw Arbawm rik em em ei inawr tira, an inneina thingpui khawm dawn ei khapa, kohran zanthima um, zalenna neilo Kohran Jail a ei khumlai zing an nih. Amiruokchuh, dan sunga laklut ding chun Pastorin an lu chungah kut innghatin Kohran ser-le-sang laia pawimaw tak hmangin innei tir phawt ata, chuzova dan sunga laklut thei chauh tihi mak kati tawp theilo a nih. Dan pangai a an thawsuol awrhai po po hliptlak vawng hnunga thawlem ding chau ni awm tak. Iengkhawm nisien dam siemtu ka ni tlatnaw leiin ka hrietthiemnaw thu ka hei hrilve a nih.

About the author:- Pu Varte is a regular contributor to Inpui.com. He is a Senior Anthropologist stationed at Shillong and this article is dated the 9th of August, 2011.

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.