Halloween party ideas 2015

By L.Keivom

pu-r-vanlawma1 (1) R. Vanlawma hming ka hriat tranna chu kum 1949 khan a ni. Manipur chhim thlang, Tipaimukh Area, tuna Hmar Bial tiha hriat làr lo ni taa awm, kan khua Pherzawl-ah Pawl hnih ka zir kum a ni a. A party din Mizo Union thupui ber chu innghêng tawn renga awm Zofate zawng zawng insuihkhawma Mizo Sorkar din a nih avangin kan awmna biala chengte ât chilh ber a ni nghal a, pawlitiks Pentikos hmawr thleng pha ta-ah an inngai hial a ni. Mizo Sorkar thar lo ding tura an beisei chu lawmin, zalenna hla thar an phuahte chu sain, khuangpui leh khuangte nen mualzawlah ri bung bungin an lâm mup mup mai a. Kum sawm mi lek ka la ni naa, naupang chumchiap thleng khan, Mizo Union sûkthlêkin kan lo su ve a, an hlate kha kan baihat hneh hle a, tun thleng pawha ka rilrua la riak reng engemaw zat a la awm. A hnua ka ngaihtuah lêt hian, kum sawmli hnu, kan pi leh pute lo chenna leh mi tam tak kan la chen rengna Kawl rama ka awm lai kum 1989-a ‘Zoram Khawvel’ lo piang kha a lo intranna chu ka naupan laia Mizo Union chi theh, rilru chhungril bera triak, zawi zawia lo chawr chhuak niin ka hria.

Chung hun laia Mizo Union hruaitu hming kan hriat làrte chu Pachhunga, Vanlawma, Khawtinkhuma, Saprawnga, Vanthruama, Bawihchhuaka, Pahlira te an ni. Hengho zinga pawlitiks tuipui sen ral min hruai thleng theitu ni tura an sawi fo chu R.Vanlawma hi a ni a, Mosia hmel ang deuh pu turah ka lo hlimthla a, a hmêl hmuh ka châk hle thrin. Chumi atranga kum sawmli, Rangoon-a ka awm laiin 1989 khan Kawl ram buai avanga raltlanho, Champhaia kan dah khawmte chu tlawh pahin Mizoramah ka zin a, chu chu Mizoram ka tlawh hmasakna ber a ni. Aizawla ka cham chhungin, hmuh tumin Zalen Cabin ka tlawh a, a lo zin chhuah lai a nih avangin kan inhmu ta lo a. Kum 1992 January 11, zan dar 11:30-ah Aizawl Circuit House-ah kan intawng ta chauh a ni.

Kum 1991-a Mizoram ka zin chanchin ka ziak Zoram Khawvel-1 a lo chhuah khan, Aizawl tlang atranga editing titu le a chhut dan tur engkim lo ruahmantu, ka thrian thra Prof. Siamkima Khawlhring leh min chhutsaktu M.C.Lalrinthanga, ka la hmel hriat ngai loh, a hnua ka thrian thra ber leh ngaihnat ber te zinga mi lo ni ta te nen hian Vanlawma chu engkima inkozàn tawn an nih avangin, an huangah min la lut nghal a, Zoram khawvel tan ke chheh rual takin rawng kan bawl tlang ta a ni. Vanduaithlak takin, kan sangawi zawnpui thrianpa Siamkima chu ka thlen tûk, tûk leh January 13, 1992 khan kan vui liam a, a hrilhaithlak hle.

Zoram Khawvel-1 a chhiar phat atrangin Vanlawma khan, “Ka rilru ang pu mi ka chhar ta” tih ang deuh khan min pawm nghal ni fahmiang, kum sawm dawn lai a khat tawkin lehkha kan inthawn reng a, a ngaihtuahna ruk tam tak min hrilh a. Heng kan lehkhathawnte hi hun kal taa kan ram leh hnam hruaituten an hmuh hmaih leh tihsual te, kan hma bak ko dan te, Zofate hi hnamah kan dam khawchhuak ang em? tih chungchanga a ngaihdan tam tak tîm loa a phawrh lanna thu a nih avangin, thrang lo thar zelten kan hnam pawlitiks chanchin chhui chian an duh hunah document trangkai tak a la nih ka ring.

Mihring rilrua awm ram leh hnam hmangaihna hi chi hnih, pakhat chu Pathian thilpek, pianpui hrim hrim a ni a; a dang chu rilrua ram leh hnam hmangaihna infah leh intuh vanga awm a ni. Vanlawman rilru leh thlaraua ram leh hnam a hmangaihna le veina hi a pianpui, Pathian thilpek liau liau a ni a, chumi atana Pathian bel ruat chu a ni. Chuvangin, a hunah pawh, a hun loah pawh, a ram leh hnam a vei dan a pangngai reng. Lalna, dinhmun, sum le pai ûm avanga ram hmangaih thut, an beisei anga a thlen loh chuan ram leh hnam tana pawi thui tak khawih pawh pawi ti miah lote ang a ni ve lo. Arpuiin a thla zar hnuaiah a note a awp khawm anga Mizoram hi a thrut chilh reng loh chuan him tawk turah a ngai tlat lo. Chuvangin, ram pawna a zin chang pawhin,

Lo haw thuai thuai (2)

Tlangah ruahpui a sûr e,

Sakhi lam pêng rawn zawh la,

Lo haw thuai thuai ang che,

I chawilai nau ang a trap e,

Ka nu ka nu lo haw thuai thuai

tih hla ang khan, Mizoram mimir hian lo haw thuai thuai tura kuta huiin a hmu tlat a, a haw leh thuai zel. Eng dang aia a rilru luahtu ber chu a mite an ni. Chu chu a sakhua No 1 a ni bawk.

Zoram tana khawvar nghak pawl zinga mi a ni a. State puitlinga Mizoram hlan kai a nih hnu khan engemaw chen chu êng viau tawh turah a lo beisei a. Mahse, a rin ang a nih lohzia thu ‘Vanglaini’ November 23, 1992-a a ziak kha ka bengah a la cham reng. ‘Mizoram Bus Transport’ tih thupuia hmangin, “Kan rama ‘Khawvar nghak pawlte’ hian engti kawngin nge an nghah ang le? Khawii lam pawh hi han hawi ila, khua hi a thim mup mai ka ti. Pu Threnphunga a bâng a, khua a vâr chuang hlei lo va, Pu Laldenga a bâng leh a, a la vâr ta chuang lo va, Pu Lalthanhawla hi han bâng leh sela, khua hi a vâr thut lèm dawn em ni?” tiin a ziak a. A bei a dawng thlu thlawt a ni.

Hemi hnu hian kum 14 min la awmpui a, a dam chhung ngeiin Lalthanhawla pawh a bâng a, khua a var ta chuang lo a. Zoramthanga a rawn lal a, a thim chhah deuh deuh emaw tih turin a awm a. Chumi boruak rit tak, Mizoram leiba rulh sen loh kum tina a pun thûr thûr lai chuan a mite leiba rit tak chu phurin September 20, 2006 khan mual min lo liamsan ta a ni. Tunah lo tho leh se, Zoram khawvar nghah threlhtirtu zinga a dahte bawk lala thru a hmuhin, lala siamtu a hmangaih Zofate hmaiah, Macdonald-an Saprawnga a ben aia na zawka bêngin, “Hmangaih tlak pawh in lo nih hrep loh hi!” tiin thlànah a luhsan leh daih mai thei asin. Hmangaihna hi a thîkthu a chhia an ti a ni lawm ni kha?

A thih khan Maryland (USA)-a kan zin lai a ni a. Chumi hma chuan a fanu Zokhumi, Rev. Rualchhina Vangchhia thriannu chuan a pa dam lai ngei hmu hman se tih kan duh avangin Indian Embassy, Washington (DC) ah ka va kalpui a, rang takin visa chu an lo pe nghal a, a han vui liam ta a ni. Rev. Rualchhina leh Zokhumi hi Rangoon-a kan khawsak laia kan in bul lawk Seventh Day Adventist hmunpuia awm an ni a. November 3-5, 1989 khan Tahan lama thu leh hlaa tui mi leh Rangoon-a awm, chutiang lama tui mi, a tam zawk chu Pastor hna thawk lai sawm khawmin kan awmna India House-ah thu leh hlaa fianrial kan buatsaih a. Pawlitiks engmah khawih loh mah ila, Kawl sorkar ngêng chhun zawnga ripawttu an awm a ni chawk ang a, kan fianrial atranga ni sawmah rawn chhimtute zawng zawng kha, a thren phei chu an nupuite nen lam an man fai vek a, kar khat chhung mutmu pawh tuahtir hman loin an hrêng a. Hengho hi Zofate thu leh hla avanga Sorkar man tawk hmasa ber an ni. Chumi zingah chuan Vanlawma fanu Zokhumi leh a pasal Rev. Rualchhina te pawh an tel ve a. An tawrhna kha rapthlak hle mah se, an hmahruaitu Vanlawman Zofate damna le thratna tura lung in a luh zat nena tehkhin chuan sawi tham a tling awm lo e. A puzawn kechheh rinawm taka zui zelin Rev. Rualchhina Vangchhia chu Zofate insuihkhawmna thu tlangaupuitu aw fiak thra ber zinga mi a ni chho ta zel a ni.

Tirhko Paula chuan inhmangaih tawnna ngawt lo chu tu eng mah ba lo turin a fuih a. Ram hruaitu inti, abikin rorelna fawng vuan pha chin zinga tam tak hi mipui tana an thutiam hlen aia an ei tur lam ruksak ching mi leh a ram leh mipuite rùl tur leiba tam tak kalsana mual liam tawh leh la liam zel tur an nih laiin, Vanlawma erawh a ram leh mipuite a hmangaihna ngawt lo chu bat eng mah nei loin mual a liam a. Chutiang mi chu a ram leh mipuiten an hmangaih let ve thrin avangin, a thih hnu pawhin Zofate rilruah a la nung reng a ni. Bethlehem bawng in tlawm chuan ringtute thinlungah hmun thûk tak a luah tlat angin, Electric Venga a in tlawm tak, Zalen Cabin chuan Aizawla in ropui tak tak an sak khawn iaih uaih te ai chuan zah a phurin Zofate thinlungah hmun a luah thuk zawk daih ang. (Delhi, October 13, 2010)


* A tribute written on the occasion of memorial function-cum seminar organized by Ralvengtu magazine in October, 2010 at Lunglei (Mizoram) to commemorate the fifth anniversary of the death of R.Vanlawma. LK

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.