(Khuonu tuorem lo hmangaina)
Dialogue by Lal Dena on the basis of Hmar Folk Tales, Scholar Publishing House, New Delhi, 1995.
Inlangtuhai
Sawrtui khuoah hnu iemani chen an um Chu sung chun Neilal le Tuoni an inngaizawng.
Truonpui Hmelthra
J.C.Thangsiem.
Tiena mi hril Truonpui hmelthra,
Khawkhum puolngote mi’n lo ti;
A sakhmel parmawi zun zama,
Sawrtui lal val sawl ang lo thlep.
Hmar hrai sakhmeltra, Truonpui,
Basam hermawi ngaino bei;
Ainawn par vul lai a ieng,
Truoni aw, Truonpui hmelthra.
Hrai thar leng tin sieli mawina’n,
Cho zo reng a mawi nawh, Truoni;
A sakhmela zankal mawite,
Sawrthlapui ieng a zam vel ie.
Nghak zing che maw dipui par lo,
Rauthla’n zuongtho di’n kan ko che;
Sienkhawm dar ang kan tawng hma che’n,
Riel ang i lo ral ta si maw!
LANG I-NA
(Sawrtui lal inah)
Neilal (A khawnbawlhai kuomah) Tu kum chu fak le dawna ei
hnienginhnar baka, khawtlanga lusunna iengkhawm ei tuok bawk
nawh; Sikpuiruoi ursun deuvin hmang inla ka ti a nih.
Khawnbawl upa E, lalin a rawt chu an dik khawp el. Bu hlak ei inthar nasa.
Sawrkungpa lem chun silai zawn a hlu kha tie!
Khawnbawl upa In tinin zu suong tan dingin tlangsamin hril nghal sien a ni el an
nawm.
Neilal Tha ei ti tlang leh, mimtukthla lirlai zan taka Sikpui lam tran ei ta
ne’l.
Khawnbawl upahai A tha ie.(Zupui dawn zovin an trin tah a).
LANG II-NA
(Lal tuolzawlah).
Sawrkung E, Tuozo, I zu chu a va thlum awm de! Dawn kar ei nghakhla ta
chu!
Tuozo U Kung, nangni khawnbawl nauhai angin ei hausa ve nawh a. Eini hai zu te chu thlum tak tak a tim. Hei intem ve hrim tam.
Sawrkung Hm…A thlum kher el ie. Zu suong khawm i lo thiem bak zel a.
Neilal A tar a zur le naupangte chenin lam seng ding!
Khuongpu Dung… Dung.. dungdu…dung, dung.
Khuongpuzailak Sikpui inthang kan ur laia e (ti ro leh) : Mipui...
Changtuipui aw sen mahrili kang intan (ti ro leh): Mipui…
Khuongpuzailak Ke ralawna ka leido aw, Mipui…Suna sum ang zana meilawn invak e. Mipui…
Khuongpuzailak Antur asa thua ruol aw, Mipui… In phawsiel le in ralfeite zuong thaw ro. Mipui…
Khuongpuzailak Sun razula ka leido aw, Mipui…Ke ralawna mei sum ang lawn invak e. Mipui…
Khuongpuzailak Sun razula ka leido aw, Mipui…Laimi sa ang changtuipuiin lem zova. Mipui…
Khuongpuzailak Ava ruol aw la ta che, Mipui…Suonglung chunga tui zuong put kha la ta che. Mipui…
LANG III-NA
(Neilal inah)
Neilal Sawrkung, hung lut rawh. Mi sie hril le changziksuok an ti po i
thaw tah chu. I pi’n Sawrkung bekin tuta kum thar hi chu nuhmei
nei ta sien a ti che a. Sikpui lam lai khan Tuozo le in inchel deu
zinga; va be pek el ka ti che.
Sawrkung Va leng ta la.
Tuozo hai inah
Neilal In um de maw? E he! Tuozo, Sawrkung-in i damnaw thu a mi hril
a. Ana, thiempu khawm in ko naw maw?
Tuozo U Lal, inthung rawh. Sikpui lam tawp zan khan ka mang a tha
naw hrim a nih. Ka dam deu ta ie. Inthawi khawm ngai ta naw
nih.
Neilal Ei chengkawl rut nia ka hril ang khan, Sawrkung leh hin innei el
inla a tha naw maw?
Tuozo Ka rei ie, U Lal! Inzak a um taluo. Pasaltha Sawrkung-hai chu ei
phu lem ie. Khawnbawl nau a ni nawk nghal a…
Neilal Chulei tak chun ka ti an nawm. Nakie a pa thi hnung khawmin
Sawrkung hi ka lan thlawppui tak ding a nih.
Tuozo Nu le pa khawm lan dawn ei ta. An remti phawt chun….
Neilal Lawm a um a ni chu. Sawrkung nu le pa khawm ka hril sa vawng
an ni tah. Anleh, hei tin ka ti leh. Mangtha.
Tuozo U Lal, nang khawm mangtha.
LANG IV-NA
(Neilal le Sawrkung Tuiphal vadungah len dengin an fe).
Neilal Rengpui Chawnhmang hin sie a la hung khawn rawp a hawi a.
Zanita chanchin ka hriet dan lem chun Tusing biel khawm a
rawiha’n an hung run an ti kha!
Sawrkung A thi dam an um am?
Neilal Um e. Faihriempa Hrangngul khawm an that an ti kha!
Sawrkung Ruolpa, sawlai suor hnuoi tak saw hei deng tam.
(Chulai tak chun vahnar tienga inthawkin papui pakhat, nupui naupuo le nunghak feem phur tui malpui chena palin an hung thla a).
Sawrkung Ruolpa, vahnar tieng khi hang en ta! Khi nunghak hmelthat zie
khi! Sawrthla tuksuok an ti vet chu ama khi a ni ta hiel naw maw!
Neilal E! A ni ngei awm khi! (Mikhuolhai chu an umna hmun an hung
tlung tah a). La chawl ro khai, in sawl awm vei leh. Sawrkung, ei
zu kha hei thil tawl rawh khai. ( Mikhuolpa tieng nghain), Pu, kha
khaw tieng pan di’m in na?
Mikhuol Chawnhmangin vairuol sie dawl dingin a hung tir rek a, a then an
vuok, a then an that. Khawkhum khuo an hung tlung hman hman
kan tia, kan hung zam a nih. Sawrtui lal Neilal hi pasaltha le mi
tha tak a nih an tia, Sawrtui khuo hang pan chawt kan tum el a
nih.
Sawrkung Anleh, in hminghai hlak ei hriet nawh a, iengtin am kan ko ding
cheu?
Mikhuol Kei hi Khawkhum khuo lal ka ni a; ama hi ka nuhmei a na, hi va
hi Tuonpui a nih. Chau ta zak a tih.
Neilal Sawrtui khuo chu hnaite chau a ni tah. Keini khawm inlawi kan
tum ta a, intlawn ei tiu aw!
Tuonpuipa A, keini chu nunau leh kan ni a, mi lo maksan el ro.
Neilal Anleh, lo fe hmasang kan tih.
Sawrkung Tuonpui kha a hmel a tha ngei maw!
Neilal Lawipa biel le Fiengpuilal biel khawm ka fangsuok vawng tah a,
ama anga hmeltha kha ka la hmu ngai nawh. In tinin an kawtkhar
chunga sawlhna lo bang hai sien, ka inah an tlunga ding.
Sawrkung Ni raw se, tlangsam lo inhriltir ka tih.
LANG V-NA
(Sawrtui Khuoah)
Tuonpuipa Anleh, in tinin sawlhna an lo bang vawng el a, ieng hri lawm
lawm am an leng a ni maw! (Naupang kuomah). Khiva sawlhna
inbang nawna in khi te?
Naupang Pu, Rengte Neilal in a nih khi.
Tuonpuipa Tuonpui nu, Rengte inah hlak chu innghat ngam naw mei ni a, an
pumbuk hi a lien tawk bawka, hei inghat phawt el ei tiu.
Zana Neilal le Sawrkung pumbukah an va lenga.
Neilal (Inphalam deuvin) Anleh, Pa kha! Pumbukah in innghat el a ni
maw! Ka inah in tlunga ding ka tia, sawlhna ka lo inbangtir tawl a
ni kha tie! Ava pawi lawm lawm de!
Sawrkung Ama ku hi Rengte Neilal a nih.
Tuonpuipa A hi maw Sawrtuirakam Neilal an ti huoi huoi chu! Phaltui
vadunga ei inhmu khan iengkhawm in mi hril naw a. (Tuonpui
tieng nghain) Bawinu, zuhahning kha hung sem raw khai, hei
dawn kan tih.
Neilal Ka khuoah in hunga, pumbuka in tlung el hi chu inzak a um.
Thaw ro, tukhawm hin la hung insawn el ro.
Tuonpui U Lal, eini raltlan mei mei hi Reng inah iengtin am tlung ngam ei
ta! Hun sawt khawm kan um naw el thei a… (a hril zo hman)..
Tuonpuinu E khai! Inphalam der naw ro. In pumbuk khawm a lienin an hawi
khawp el.
Neilal Mi ngaidam ro uo. Hei tin tang kan tih. Mangtha ro.
Tuonpui Nangni khawm mangtha tak.
LANG VI-NA
(Hun iemani ti hnunga Neilal le Sawrkung-in Tuonpui an va leng nawk).
Tuonpui E, U Lal, hung leng ro.
Neilal Anleh, i pahai hi te?
Tuonpui An zal tah. Pat inding laklaw ka nei a…Ka pa hlak chu
Khawkhum tienga kirnawk kar ngawt a nghakhla ta a…
Neilal Anleh, in umchau amani ei ti a, fe in va tum awl de.
Tuonpui Rengpui ral khawm an kieng tah an ti an nawm.
Neilal Tuonpui, I pahai fe hai sien khawm, nang bek chu um sawng el
rawh. Phaltui vadunga i hmel ka hmu nia inthawk khan lungril
dang hrim hrim ka nei thei ta nawh…(Sawrkungin a lo bawtana)..
Sawrkung Tuonpui, Neilal hin Lawipa biel le Fiengpuilal biel fangsuok ta
sien khawm, nanga anga hmeltha hi a la hmu nawh a, iem nanga
tieng ngirhmun, beiseina a um thei dim ti hre nuoma hung kan
nih.
Tuonpui Tuiphal vadunga ei inhmu nia inthawk khan kei khawma lungril
dang hrim hrim ka put thei ta nawh a… Anleh, nu le pahai
kuomah dam lan tlun ei ta…
Neilal Aw, ni raw se. Mangtha tak.
Tuonpui Nangni khawm mangtha tak.
LANG VII-NA
Zingkar Neilal hai inah
Neilalpa Bawianu, bu i suk ding leh, thlai lo suong ka ti ie.
Neilalnu Ei suk nak nawn, Bawia hlak hi a dit ang a la hmu naw mani!
Sawrkung hlak chun a nei khal ta…! ( Neilal a hung thova..)
Neilal Pa, ei mikhuolnu Tuonpui saw tha ka ti ngei. (Chulai tak chun
Tuonpui tui chawi dinga Neilal hai pansak a hraw lai tak, a hming
an sam leiin chawm khat a la ngir a).
Neilalnu (Sumphuka inthawkin rawl inring deuvin)- Tum ie, Bawia?
Tuonpui saw maw? A hmel chu a tha ngei saw tie. Ana chu a ring
le a kutringhai saw a rang ang tek tuk a! An phar rawm a ne’l
rawm?
Tuonpui (A kuna, a hmai a hup a, ama hriet ding chauvin) Heiha! Inphar
an mi ti maw, inzak a va um lawm lawm de! Tawk ang phar ni lo
te hin, Keima Tuonpui, pumhril ka hlina a nih ( tiin tap pumin an
hnik fat fat a…)
Neilalpa Bawia, upahai lem chun chuongang inphar chu samthi khawm
intawmpui der lo ding an ti hlak.
Neilal Inphar ni naw ni ie, an chawt mei mei ning a tih. In remti naw
leh, ka nu a lan rim sawt ting ding a ni el.
Background hlaa ding:
Ka chun le zuohai chun aw,
Mi dawnpui zai an rel nawh;
Siktui ka ni lai khan aw,
Riel ang lo luongral lang aw.
Nang le run hmunkhat leng,
Khuo’n a rel naw maw, nunnem?
An rieng fam ka chan ding!
LANG VIII-NA
Neilal hai inah.
Sawrkung Pi, Neilal hi te?
Neilalnu A phelpui a chawi a, sapelah a fe kha tie. A suok khan ar khawm
an la khuong nawh.
Sawrkung Hung hlawtling raw se. Anleh, Pi, Tuonpui hi an phar in ti maw, a
nu kha a nuor bak el a?
Neilalnu Kan ti ngei kha tie! A ring le a kutringhai pui sawh, an phar an
naw leh iem ning a ti leh?
Sawrkung A khai! Inphar hlak a tim! An hausak luot leia thina, thival le
rangkachak banbun a bunna a ni sawh. Mi tui mi khuoah a hli
nuom naw lei sekin…in ti suol der an ta chu!
Neilalnu A va pawi lawm lawm de! Ei ti suol der an ta chu!
(Chulai tak chun Tuonpui chu thihna thivalhai hliin, rangkachak banbun bunin, Hmaram a khup inlanga bilin hmui le suthlam chawiin Neilal hai inah a hung a).
Neilalnu Tuonpui chu incheina i lo va hau lawm lawm de e. Ei lo hriet naw
a, inphar dam ei lo ti che a. Tuon, mi ngaidam raw uo!
Sawrkung Tuonpui, En ta, ka lo hal zing a nih. An inphalam khawp el a,
ngaidam hram rawh uo.
Tuonpui E! hriet naw leia tina na na chu, ngaidam e. Hre le hre lo leh ei
hmel inhawi hawia an mi ti chu theida thei ei tim.
Neilalnu Tuon, Mi ngaidam hram rawh. Anleh, hmui le suthlam dam kha i
hung chawi a!
Tuonpui Nu, Ka hmang zo an tah. Ral khawm a muong tah a, fe dingin kan
insiem mek a nih.
Tuonpuinu (Ralkanga inthawkin a hung khek a…) Anleh Tuon, i va um
sawng ta rek a, i pa an hmaw ta vei leh!
Tuonpui Nu, U kung, mangtha ro uo.(Mitthli tla pumin) Mangtha kan
phur….
Sawrkung Mangtha ro ie.
Neilalnu (A thlir vawng vawng): Dam takin uo!
(Nisa inding tepin Tuonpui hai an veng tieng panin an suok dawk).
Neilalnu Kunga, Tuonpui kha a hmelthat el baka, a hawiher ka enin ka mit
a tlung ngei! I pu khawmin dit ngawt a tih. Neilal um sien chu
infetir da zel ding!
Sawrkung Pi Tuonpui khawma a dit an naw, zan khat khan kan va lenga,
innei ding chen khawm kan hril hmana, ‘ei nu le pahai khawm la
rawn ve veng ei ta aw’ kan tia, hienghin thil a um lem ta a! E He!
Hlak sawh, Neilal khawm a hung ta sawh.
Neilal ( A sakhi kap tuol sawngka chungah an nghat a) Hui Ha! Nisa
khawm a lo inding tep an ta maw. Ka sakhi kap inhmat vei leh, ka
lo kap chieng rak naw a ni awm, ka man intak a…
Sawrkung Tuonpui um sien chu, zu a hung dawm awm vei leh..!
Neilal Kunga, Tuonpui maw a um ta nawh! Khawlam an fe tah leh?
Neilalnu I vapuolte a vuong ta kha, a dit in leh hnawt rawh!
Neilal An fena a sawt tam! Sawrkung, ka hnawt ding a nih. ( A tlansuok
nghal).
Neilal-Nu (Khek lawm lawmin) Bawia, Zingbu bek la fa ta la…
(Hnungtieng nghakir ta lovin Tuonpui hnawtin Neilal chu a tlan liem tah).
Kawp zai rela hlim ni reng,
A um naw maw di Thapui;
Anrieng sawl ang tlep chau,
Kumkhuo’n ka chang el ding maw?
Hringmi zaleng tinhai chu,
An pawm lai Di leh an hlim;
Sul ang ka nghak che Di,
A rang vaina ding chauh maw!
INLANG-IX
(Khumzawl chawlhmunah)
|uoni –Nu A na hle mani, Bawinu?
|uoni An hawi deuh ta a chu, ka la thung ngam naw a nih. (Naw tieng a nghaa, a pe sat a)
|uoni-Pa Vawit<k khan iem I fak le ka ti?
|uoni Ieng dang ka f^k naw ie. A na de aw!
|uoni-Pa A hung tl^n khi Neilal an naw mani? (|uoni har em em in a tho. Neilal
inthuok hlawp hlawpin a hung tlan tlung. Khawmuol hrelovin a tlu). E
khai! Tui indawntir vat ro.
|uoni U Lal, U Lal, haw tui dawn rawh.
|uoni-Pa Anleh… Neilal., suksuol kan nei amanih, I mi hung hnawt el a, ngai
khawm a \hanaw bak el a…
Neilal Huou! Huou! Nei…Neilove a… Ka nu’n ‘I vapuolte a vuong ta ie, a dit in leh hnawt
rawh’ an mi ti a, ka hung hnawt el cheu a nih. Ka um naw kar kher kher in
lo fe a…
|uoni-Pa A hming hmingin khuo ei nei ve tat a. A lal tak um naw chu, khaw mihai
khawmin mi ngaithiem nawng an tih, ti inlauna leiin kan lo fe thut el a nih.
Kan hril lawk naw lei chein, pawi kan ti khawp el.
Neilal A ni maw! An leh, |uoni bek hi thuoikir nawk el ka ti uo?
|uoni-Nu I nu le pa khawma an dit naw an naw maw?
Neilal An dit naw nisien “hnawt rawh” mi ting an ti. Sakhi ka hung kap a, in
Mi ilawmpui kar ei nghakhla tliet leh, in lo fe daih a. Zingbu tak ngiel
khawm fa hman lovin ei hung hnawt cheu a ni hi!
|uoni Aw! U Lal, tuta zingbu khawm la fa lo che chu aw, I sawl ding leh I va
tam ta awm lawm lawm de! U Lal, U Lal (Neilal chu tamsawl leiin a tlu)…Nu,Nu, Tete khan bukha a fak zo amanih?
|uoni-Nu Tlawmte chu a la um kha tie. Kan hme lem chu an hnik naw ie. Sielsa tawl
chartangin ka suong leh Tuoni’n ka phing a na a ti kha!
Neilal (Tuoni’n damte’n a kei thova) Huiha! Ei dit tak in mi hril hma chun iengtinam bu fang ka ta?
|uoni-Nu Fa la’nel. I dit tak tak an leh, ama thu thu ni naw nim.
Neilal Anleh, |uonpui, nanga thu thu a ni chu; hang hril ta leh. (|uoni chu an nui a).
|uoni-Pa Tu phing khan an nui tet tut ta kha, a phingna khawm a dam an ta kha, a
nuom hriet sa’l chuh.
|uoni Bu kha fa phawt raw ie U Lal. (A fak ta a, a fak khawp chun).
Neilal Anleh, |uonpui, iengtin am le?
|uoni To rie, ka sangin rem a ti vem khawm la hrelo me a. ‘Bawite, nang rem I
ti, Sawrtuiah kirsan ka che uo? (Naupang chun a lu a lei a). I phal naw tak tak a ni, bawi?. U Lal, ka sangin a phal der dala, la hung dal ka ti ie. (|uoni nu chu a lo innui a). Ieng chen khawm fe hman ta lo ding, Lai kun riek el ei tiu, Ka U Lal khawm a sawl veile, riek veng a ta ane’l.
|uoni-Pa A ni ie riek el ei tiu.
Neilal Anleh, ei riek ding an leh ken tui zu chawi ka tih.
|uoni Kei khawm insil ka nuom thova hung veng ka ti ie. (Vadungahi chun an insai vela, an pang hai dam an innawt pek a…)
Zana chun zal an rema … zingkhuo a var).
Neilal Anleh, |uonpui, ei f e el ding an naw?
|uoni U Lal, nang chu Reng I na, I ta ding chun insit ka um em a ni ie.
Neilal Ei hung hnawt tawk tawk che a, chuongchun I mi zuk ti’la, a va mak awm
de!
|uoni-Nu Nanga ina um tlak khawm an naw kha tie, an vet tliet leh; mi biek dan
hlak hre lo, kirsan phawt el ta la uo?
Neilal Kirsan lo ding, ka thuoikir thei hmakhat ka zui ding cheu a nih.
|uoni-Pa Thawro anleh, inhmawng ei tiu, ei khuo ban tum ei tiu.
INLANG-X
(Vaibe kawnah)
|uoni-Pa Vairik khawm an ta a, in phing khawm a tam ta naw manih, lai hin bu fata
ding me chu ie.
|uoni-Nu Ei bu khawm arkhuona ei suong an ta a, dei khawm dei zo tang a tih.
Tuon, hung thur raw bawi.
|uoni Hung awt ro leh, a dei zo an ta hi (A zuk fak char chun Neilal chu a
tho nghal). U Lal, I va du awm naw de, I khawp awl baka?
Neilal Du e, in suong thiem khawp el.
(Bufak khawp chun |uoni chun Neilal a mal an khamtira, a sam zutin a lu a tuoi vela, Neilal chu inhnik takin a in tah a. Tuoni chun damte’n puondum am khamtira, an maksan tah a)
(Chawmkhat hnunga Neilal chu a hang thanga, tukhawm hmu ding an um tah nawh) |uonpui, |uonpui, khawtiem in fe ta a? (Tap rawlin a kheka, a tlan tah a, chawmkhat hnunga) E! hi tieng
hin an fe a, kawitan tieng tlankhal ka ti. (Neilal chu a fe peia, vadung
pakhat a hei tlung a). |uoni ka hnawt phak ding leh hi puon dum hin
|uoni ngal zu tuom rawh (A puon chu tui an lentira, kawitan lamthuomah
|uoni a lo nghaka).
INLANG-XI
(Changpui vadungah)
|uoni Nu, ei hmaa khu ieng vadung am a na?
|uoni-Nu Changpui vadung a ni khu, an thieng hmel khawp el.
|uoni-Pa Tui in hmu phawt leh dawn vawng in tum a, vahnar tieng kui khi kawitan
lam a ni khi. Ieng am an ta leh? Ke rei ka puon dum an nawm ie. Ralin an
that an ta awm de aw (tap rawlin). U Lal, I mi hung hnawt tawk tawk a
maw, I in kar kan zamsan che a maw? A pawi taluo ie, a pawi taluo ie, ka
nuhai thu ka awi lei vawng a nih. (Puonin a hmai a hupa, a tapa, a pa’n a va \huoi).
INLANG-XIX
(Kawitan lamthuomah)
|uoni-Pa Hlak kui saw, a thi naw hlak leh.
|uoni-Nu Tet tutin.
|uoni U Lal, a va mak de aw! I ni tak tak maw? (A nu le pa a tlankhal, a phur a
thethlak a, Neilal a va baw a, sawtfe a tappumin an inpawm), U Lal, I thinaw ka ring met le!
I puon khat bak ka lo hmu si a, ralin an that ngei che ka ringa, a va mak de aw, ka mang ka sawn el a.
Neilal Ka thanghar phut a, ka thla an vai zie chu e, ka kokhek nasa che an naw.
Hnawt phak naw kan lau cheu va, kawitan lam tieng ka lo tlankhal rak
cheu a nih.
|uoni U Lal, kan insung le in insung ei enkhi a, inphatlam a um beka, ka
hmangai naw lei che ni der lovin kan lo fe’l an nawm ie, kan ngaituo
ngawt che an naw.
|uoni-Pa Thawro fe tang ei tiu, inthim rawi ei tih.
INLANG-X11
(Khawkhum khuo, |uoni hai in)
Neilal Pa anleh bufak khawp a chu kan fe el ding an naw?
|uoni-Pa Ama thu thu ni naw ni’m
|uoni-Nu Kei chu chuong lawm lawma inhmaw ding ni’n ka hriet naw ngei. |uoni
hlak hi a la naupanga, puon khawm rel khat bak a la nei si.
|uoni Ka pa rel mi ta pek khawm a sip nawk vawng ta kha tie, tukhawm rel hni
lawm lawm nei an um bik nawh.
|uoniNu Intlaw tlaw naw raw ie. a tu le tehai hei sem i ta, i muolpho ding hmel
hre lo che a. Thla khat thla hni bek la hei khawng la, dipui par phaleh
khawm ning a ta. Neilal dipui par pha nghak el tan la uo?
|uoni A ni tho ei maw U Lal, puon dam la hei khawng ka ta, Dipui chu par vak
tho a ta…
Neilal Chuonga in ti tlat leh a ni ding ma nel naw nim; ka hung nawk pha chu
iengkhawm hril chier ta lo ding aw.
|uoni U Lal hi I bufun ding. En ta ka tawmbawsisaw ka sut thlak nghal a ni hi. I
hmel ka hmu nawk hma khat khui ta naw ningah.
Neilal Ni raw she, Dipui bul chu a bel dig a ni hi, mang\ha ro.
(|uoni chu a khuo a sawt thei em ema, hla sakin an hlim lai ni hai a hung thar uor uor hlak a)
INLANG-XIII
(|uoni le Singpui phulah an leng)
(Thal ruomei zing riei kara)
Khawkhum khuoa tlangval Hrilchungin |uoni a lo ngaizang ve leiin Neilal le an innei naw dan ding thu a lo phier.
|uoni Hei hah, (a \ap) Hlak hi dipui khawm a lo \uoi rak an ta a…
Singpui |hien, \ap \ap naw, ka nu mihril dan chun hihi dipui tak tak an nawh.
|uoni U Hrilchungin a ti an nawm. (inhniek pumin). Aw, hmangaina, hmangaina
khawm ka ti ding che mani. A thuthiem… thutiem hi a awlsam nek
hmanin a bawsiet hi a lo awl lem a ni maw? U Lal, kumtluonga dingin ka
hmangaina ka lo inhlan che… Aw, hmangaina vangduoi, innghatna ding I
nei naw maw?
Singpui |hien, kei chu beiseina inthuk tak ka la nei chu tie. Sumpui khelah nisa
var an lang hlak angin, hlimna ni la hung inher suok ngei a tih. U Lal hi
tlangval fel a ni leiin a thutiema hin ringum lovin um ngai naw nih.
|uoni (A ruolnu liengkova inbat pumin a tap nawka) Hei ha, ka neisun
hmangaina chu U Lal ka lo inhlan tah. Ka hmangai ta hnung chu
iengtinam la kir nawk thei ka ta; ka hmangai naw chu iengtinam hmangai
ka ta?
Singpui Annaw ie, |hien, vawizan khan U Lal ka mangin ka lo hmu tlat, a la hung
ngei chu ka ring tlat a nih. Thaw rawh in tieng fe tang ei tih.
|halbawm ruomei zing riei karah.
Hla: Duthurieng ai ang sam chau maw,
Ka chantawka khuonuleng ruot;
Nghil zai relin ka mawi si nawh,
Pawm lai di lalnunnem!
Lalnunnem ka ngai em che,
Khieng mi awi san naw la;
Tiena ei hlim lai dawn ve la,
Ka tap khuo sei ding leh
(|uoni hai in
ah Hrilchung a lo leng).
|uoni-Nu |uoni hmel hlim hrim hrim hlak hmu ding um ta lo, lungsen ruok a thaw
ta sawh. Tu khan I hriet tak I hriet ta kha, thawfu rawh. Mi \awngbau \ha I hnawt lui luia, mi hlakin an hrietfuk ta naw zie che ku kha.
|uoni Nangni in ne’l kha the, dipui par pha in ti kher kher a.
|uoni-Nu A damnaw a ni khawma mi hung incha tang a tih; a hrietfuk ta naw a ni hi
ten am, a lu a hei hla tul vela, hmingsiet sak sakin aw.
Hrilchung Indit khawm hi an dittawk deu ning a ti ie.
|uoni-Nu Indittawk ngei hlak naw nim ie, a nu le pa lem chun an hmusit luota
iemani ang el; |uoni pa hlakin a uo hlur a.
|uoni-Pa To inphing la ni chu, inzapui um sak che chun. Ah, dipui khawm la par naw ni ie.
|uoni-Nu A par ta ngei saw tie, a \uoi rak an ta sawh. (|uoni’n a lu a khui a,
Tawmbasisaw a thaw nawk tah).
INLANG-XIV
(Phairuong bilah)
Neilal Sawrkung, en ta dipui a par \an tah. Khawkhum khuoah va fe tang ka ti ie.
Sawrkung A par ta ngei hi tie, va hlawtling raw khai!
(Khawkhum khuoah |uoni in ah)
Hrilchung E! I hung an ta maw?
Neilal Ka hung an ta ie, in lo dam maw?
|uoni-Nu Nangni te in dam tlang dem?
Nailal Dam tlang e, lo khawm kan zo chau a nih. Anleh |uoni te?
|uoni-Nu Tui chawia fe a ni kha tie.
Neilal A hung pha tukhawma lo insuo der naw ro.
|uoni-Nu Ei tuichawinu a hung ta sawh.
|uoni Mi hung insuo ro (V.3) (an to \awk \awk). Iengam in insak thei lawm
lawm lie! Sawrtuirakam Neilal bek khom ni lo cheu va!
Neilal Takchapa, keima Sawrtuirakam Neilal. (a paikawng pumin a dawmthlak).
(|uoni an zak taluo loutin a tawmbasisaw a keisut phura, chawrkil tieng a tlanlut, tlangval an \in tak tak, |uoni-Pa mansapui paiin a hung lut)
|uoni-Pa E! Lala I hung an ta, lo in zo ta’m a ni?
Neilal Zo ta e, lawmpui khawm an zo an tal.
|uoni-Pa Bawinu, bu va thur raw leh. (Bu a thur).
|uoni U Lal, hung awt raw leh, ei fak hmankhat tawpna khawm a ne’l thei a.
Neilal (A hei awt a) Iem a ti hlak lie?
|uoni (|uoni’n bengkhat vel chauh a hei beng a). Dipui par pha ei ti zet zet a, a
par phing hlak chun hung nuom ta lo che. Tu phing hin I hung nawka,
dipui hlak hi a \uoi vawng an ta a.
Neilal Dipui hlak ku saw a la par tha naw a na. Va en hman ta, Changpui phaia
hai khawm sawh a la par \ha naw saw tie. Kui sawh a ni sawh dipui tak
tak chuh. Nitin a bulah ka fe a, a par vang tam ka ta, ka khe hlak an naw.
Tuta a par phinga I lung a sen el chuh…
|uoni-Nu Suonlam siem chu in thiem maw! Pakhat a nei tuma, a remnaw phinga
suonlam siema phairuong chu dipui a hung ti ni naw nim. (Neilal tieng a
ngha a). A Khai!Pathien sam sui in ni naw ning a tih. Lala, lungawi takin fe nawk phawt el ta rawh.
Neilal Chuong hlawl el chu, ka kir nawk el ding ni naw nim. Khawkhum Lal in
zeta chu Rengte ka tlawm ie. (Neilal chu a thova, fe dingin an siem ta a,
|uoni chun kawtsuoah thlir leim tumin…
|uoni (A \ap). Aw Nu, ka tuorza lul nawh, ka zui el ding a nih. U Lal, U Lal, mi
lo nghak rawh. ( A zuk tlan, Neilal leh an inkuo) U Lal, ieng dinga dipui
par kher kherin ei lo intiem am ana? Kum sangkhat dana khawm insawn
ngai lo, Hmar Arsi khin iengtiziea ei lo intiem lem naw ma na? Kei di’n
dam hi thina!! Ka hringna meiser. Ka hratna popo khawm a tawp zo tah.
Neilal Aw! Hmangai |uonpui, ( an thuok huoi, huoi) ka hringna le ka thlarau, aw, ka hei \he ding nek che chun nisa khin van kang ral sien, hnuoi hi thimpuiin bawm el sien. Aw, Hmangai |uonipui, hi khawvela damzung hun tawte bek chen hmunkhat dingin khuonu’n a mi lo tuorem naw a ni maw? Sienkhawm aw, |uonpui, thlarau khawvel a bek aw. (An in \he a, Neilal damten a fe liem. Tuoni’n \ap puma hla sakin a thlir liem)
Post a Comment
Comments not related to the news or article may be deleted.