Kumthar Nang Leh

“I thu hi ka kehai ta dingin khâwnvar a na,

Ka lampuia dingin var a nih.”

~ Psalmist

Ei inring hma in kum 2013 chu ei lo hmang zo nâwk der el chu an tah a. Mi ṭhenkhatin, “ei upa deu deua hun a liem hrât deu deu” an lo ti hlak hi andik ve hle in ka hriet. Kei khawm ka naupang lai khan chu kum khat hi sâwt ka ti thei ve em em hlak a. Krismas thuomhnaw thar hang nei ding hai dam kha ei nghâkhla in ei lo tûng ve em em el hlak kha a nih a. Krismas le Kumthar lâwm zo charin, a krismas nâwk ding kha nghâkhla taka tlumte thlira ei lo thlir el hlak ani kha! Chutaka ei thuomhnaw thar nei ve sun hlak chu phulalen zakuo le kekawr dam a la ni nâwk nghâl! Taksa kuma chu naupangte chau la ni lang khawm, keima tâwka chu tawnhriet (experience) iemanizat chu ka nei ve nûl chun ka hriet tho. Khâng lâi ang hun kha hril nuom tam tak um sien khawm, ei tum tak ani naw leiin hun danga dingin la khêk ṭha lem el inla. An hâwina zâwnga na na na chu inhawi ve tak a nih!

An lo hril angin, ei kum hai a hung tam pei na na na chun upat tieng ei lo pan ve pei ta ni ding a na, nikum 2013 khawm kha kan ring hman hma in a lo tâwp der el a. Ka mimal le insûng khura khawm 2013 sûnga thaw dinga riruong ka siem hai iemanizat chu buoina chi dang dang leiin ka zo hman naw nghe nghe a nih. Hun hung fe peiin, remruottupa’n rem hung ruot pei a ta, a dama ei la dam ani phawt chun remchang hun chu la hung inhersuok châwk naw ni’m ti’n kei le kei kan hnem ta lem el a nih.

December 31 zân khan Guwahati Hmar Christian Fellowship (GHCF) huoihawtna hnuoia Pillangkatta hmuna Mid-Night Service programme ah kan sungkuo-in rieklut meuin kan va ṭhang veh a. Kum a hung tâwp a, kumthar ei hang chuongkâi ding lai tak chun, ngaituona danglam tak el hi ka lungril ah a hung um a. 2013 sunga ka mimal nun hmang dân, insûng, khawtlâng le hnam ta dinga ka sinthaw hai dam le Pathien ram ta dinga kan hmang dân hai dam ka lungrilin a min thlir kir tir neu neu a. Ka ngaituo ka ngaituo leh, thaw tâwk naw hin kan hriet hle el a. Kan programme hmang chu inhawi hle sien khawm, lungrila ngaituona dangin a mi chîmbuoi leiin ka lungril le ngaituona po po pêk nuom hle lang khawm, thlipui hrâng lâia insûnga hadam taka um nuom sih a hadam chuong lo le mumal lo deua um ang el hi niin kan hriet deu tak chu tie!

Chuong lâia ka  ngaituona sukrik em em tu hai chu: kum 2013 sunga ka hun hmang dân haia khan a mi siemtu lung hi a âwi zo chie ding am aw? A hnung zuia ka thei ang tâwk tâwka rawng bâwl anga kan ngai ve na haia hin a mit ka tlung zo am? Insûng ka enkawlna a hin taksa le thlarau ah ka mawphurna ka tlâk zo chie am? Kum bula inthawka kum tâwp chena ka hun hmang dan hai po po kha rorelna hma ah ka ngirpui ngam di’m? Ka unauhai ta dinga thil thaw veh a kan ngaina hai dam kha an theida le nghawk um a chau kan chang el di’m? ti hai dam an nih. A dang khawm tam tak, a hrila hang hril suok el lo chi le hril ding khawma inzak um tam tak a um a nih. Chuong hai neu neu ka ngaituo vel lâi chun kum a lo thar dêr ta kha lo nih a. Harsa ti tak pumin suol thupha châwina neiin, ka theina iengkhawm um der lova hieng ang ngirhmun chena mi hlangkaitu Pathien tak kuoma lawmthu hrilna ka nei zawm ta pei a.

Kum liemtah, 2013 sunga ka um dân le khawsak dân hai po po kha kan inkhâwmna bang a khan cinema anga en dingin an hung kâp lang ding nisien inzak a um awm de awh! ti hai dam chu ka la ngaituo sunzawm ta pei a. Kei chau nilovin, inkhawmna a um ve midang hai khawm kei ang bawkin an khawsak dân en theia insuo ding nisien chu, hmu nuom um deu deu tam tak a um ka ring a. A ṭhen chu en ngam um lo le inzâpui um tak tak dam ning a ta. Ennuom um le inchûk ding tam tak um hai khawm um ve ding chun ka ring tho a. Nun dân le khawsak chau khelah, lungril ngaituona sûngril, mihai hmu theilo hi pholang ding nisien la lem chu hall sunga um hai kha inse khêkin an invuok dar vawng ka hang ring hiel a. Guwahati a umhai hi an suol tâwl hrim hrim ka tina ani chuong nawh a, mihriem hai kuhi ngaituona ṭha lo tak tak nei mi ei ni lei a ni lem. Lungrila in-er le inthîk tawnna dâm, unau theidâna le mihai chunga lungril sie put rawp hlak mi ei nih a. Midangin fa hai sien ti neka keiin fa lem lang ti hlak mi; mihai malsawmna dawng hmu lien hlura mani’n malsawmna dawng khawpa thawk inrim pei chuong bawk lo hai ei nih a. Sungril ngaituona midang hai hmu thei dinga phawr lang a ni vai vai chun, ruolṭha le inngâi tak ni âwm fahrana a kûl a tâia inkawp hai hman hman kuhi an vuo khêk hmasa an ni ka zuk ring hiel chu tie! Hun tâwpa Pathien rorêlna hma ah mani chanchin ei la puong seng ding ani zie hai khawm chu ka ngaituona a chun a um sa zing tho a. Chuleiin, tukum na na na chu kum bul hmang ṭana inthawkin kum tâwp chenin, 31^st zâna rewind a mipui hai en dinga play nâwn nâwk ding khawm ni sien, inzâpui um lo le changpar hata intung mûm ve thei ding khawpa hringnun hmang dan lampui ngaituo dingin ngaituona ka siem pha hiel a. Chu ding chun Pathien kuomah inhlânin, Ama ṭhangpuina ka hni bawk a.

Kum thar le hun thar, iengtik khawtika ei la hmu ngai lo hmang dinga kal ei pen mêkna a hin, kawngkhat ngaituo chun hawphur um tak a nih. Mi ṭhenkhat ta ding chun hlawtlingna le malsawmna ei dawng râwn kum dâm ani el thei a. Kawppui la nei lo hai khawm kawppui neina kum dâm ani thei bawk. Sinthâwna hlâwk kum dâm, promotion kum dâm, sin thar hmu kum hai dâm a ni thei bawk. Chuong lai zing chun, a nâwtieng dai ah ei lungngâi le lusûnna kum dâm a ni thei ve tho bawk. Ieng po khawmin mi lo tuok ding ni sien, a tuor dân thiema hadam taka kumpui ei hrâw muolsuo theina lampui pakhat a um a. Chu lampui hrie a zuitu ta ding chun Pathienin a siehlaw Mosie kuoma, “I sirna taphawt I ram ni pei a tih” a lo ti angin, iengkimah hriet thiemna neiin, a tuok taphawt ah remruottu Pa chungah a lâwm hlak a nih. Thil ropui tak tawng dinga beiseiin, a sie tak khawm tuok inhuoma inbuotsai zing a ṭulin a pawimaw hle a nih.

Thuvarhai 4:26-27 na chun, “Ngaiven dêkin i kal chawi la, I lampui chu sukdet ni raw se. Changtieng khawm, vawitieng khawm pêt naw la, Suola inthawk i ke her hmang rawh.” a lo tih a. Ei hringnun a phurrik mi siempêktu le hadam taka nun min hmang tir thei nawtu chu SUOL hi a nih. Pathien leh iengtik lâi khawma inrem theilo an ni bawk. Lampui ngîl hrâw theina chu suola inthawka insiekieng hi a nih. Ziek danga lem chun, “suol anga inlang po poa inthawk chun insiekieng ro.” (1 Thessalonians 5:22) a lo ti hiel a nih. Kum bula inthawka kum tâwp chena hringnun lampui indik le remruottupa lâwm tlâka nun khal ding chun, hril ding tam tak um sienla khawm, suola inthawka insiekieng hi a damdawi ṭha tak a ni el awm ie!

Kum a hung thar hin, ei lungril ngaituona hai khawm sukthar ei tiu a. Sam ziektu’n, “I thu hi ka kehai ta dingin khâwnvar a na, Ka lampuia dingin var a nih.” a lo ti angin, Pathien thu hi khâwmvar le ei lampui elvartu dinga ei hmang ani phawt chun, vawitieng le changtieng hai amanih, a mi sukthlu thei um ngainaw hrim hrim an tih. Emmau lampuia ruolcham pahni haiin “kan kuomah um ta la...” ti a Isu an fiel ang khan, kum a hung thar le inruol hin, ei ni a chêng le mi keiṭhuoitu dingin Isu hi fiel ei tiu a. A thu’n a mi ṭhuoina anga zuia, kal pên inphet lova ei fe ani vai vai chun, ieng angin thlemna le hmêlma tuok hlak inla khawm, lungpui chunga In bâwl ang kha ei ni ding a nih. Krista in lalna hmuna chun inremna le muongna a um hlak a. inthuruolna le inlâinat tawnna dâm, inhmangaina dâm a pung hlak a nih. “Kum thar Nang leh” ti’n kum bul ei hmang ṭana inthawk kum tawp chena ei intlawnpui dingin Isu hi fiel mawl mawl ei tiu.

Guwahati: 4^th January, 2014