Ziektu: Pu L.Keivom, Inpui.com columnist
A hming Maka, Remruottu Lalpa,
Chatuon Pa, Rem Lal ropui a nih;
A ramin kin ni nei ngai naw nih,
Zau pei a tih chatuon chen khomin.
-
Hmar tronga Baibul inlet ka trana inthokin kha hmaa Baibul thu hre vieua ka lo inngai thlâk rok hlak chu ka lo hriet nawzie le ka hriet ka tihai khom ka lo hriet chieng nawzie ni tinin ka hmu suok thar a. Chuonghai laia pakhat chu REMRUOTTU MAK (Wonderful Counsellor), kha hmaa le tu chen khoma MAKA, REMRUOTTU ei ti hlak hi a nih.
An hril dan chun, kum 1611-a sut King James Version, mi tam takin Baibul lai po poa Baibul bik rieua an ngai nuom hiel, sienkhom hang bi chieng ruok chun inlet suol a tama tam um ve tho hi, khawla suttuhaiin Isai 9:6 hi proofreading an thaw laiin a fainal thawtu laia mi insukfel pakhatin WONDERFUL COUNSELLOR ti thu mal pahni inkara hin comma (,) a lo thai zau a, hming pakhat ding kha hming aiawtu pahnih, WONDERFUL le COUNSELLOR tiin a hung insuo a, chu chu einin MAKA, REMRUOTTU tiin ei lo inlet ve nawk ta pei hi a nih. Hi ‘comma’ chikte hin hi lai châng hi nasa taka a suk-coma leiin ei thu le hla a phier buoi nasa hle a, chu lung ina inthoka intâl suok ngaina chu ei hriet ta naw ni takin a’n lang tah.
Hi hi ei ni chauh khom ei lo ni nawh. Hnam hmasawn lem le var lema ei ngaihai lai khom hin thluok hmang sa loa a ringa ring tlut el dinga lungril an intŭna hmuna chu thing chu thing a nih ti an ring lai zingin lung khom hi thing a nih an ti chun an ring sa ve tlut el hlak a nih. Chuong ang bokin khêl khom tak, tak khom khêlah an pom el. Sakhaw lekhabua ei ngai le pom ta hnung, ei rǐl rem zawnga thu le hla châng ei lo inngaizawngpui tahai lem chu thlaraua ei dong nia ei bel tlat leiin, ieng anga indik lo khom ni sien, a’n dik nawna ei hmu suok thei mei mei nawh. Sakhuo hi iemani kong zawnga chu mit sukdeltu hmangruo thra tak a ni hrim a nih. Mit inkal naran chu daktor thiemin an ăt a, an siem thra thei a, sakhuoa mit inkalna ruok chu siem thrat mei mei ruol a ni nawh.
Chuong laia entirna pakhat chu THU CHU TISAA hung inchang thu, ei bau inkhap zat deuthawa ei săm tum hi a nih. Tisa chu thlarau kaltu a na, tisa chun Pathien a suklawm thei naw a, tisa thil le Pathien thil chu inkal le indo zing nia inchuktir si a, mihriem sandamna dinga Pathien remruot THU chu tisaa inchangtira ei hril chun Setan duthusam tak ning a ta, iengtin am sandam ni tang ei ta? THU chu TISAA hung inchang lo ni ta ngat sien chu, tu khom sandam ding ei um nawh ti hi zing nisa hung suok ding nêka chieng lem a nih. Ei thiempuhai hlei hlei hi, hi thua hin khêl hril rawn tak an ni leiin, THU chu TISAA a hung inchang thu an hril zat hin hremhmun thuo khat peiah lut ding ni hai sien, thuo tama inril le lumah inper vong an tih ti hi hril buoi khom a ngai nawh.
Ieng leia chu ngirhmuna chun ei intàng am a na? A donna tawi tak chu: Ei Baibul hmanga thu mi lo inbatuhai lei a ni ka ring. Indik tawpkhawk dinga thil ei ngai tah hrim hrim chu a’n dik le a’n dik naw ngaituo loa mawl ring ringot hi ringtu inti tam tak chǐng dan a ni tlangpuiin ka hriet. Chuong ang khawtlang chu ransa le inhneng zinga la khawsa a ni nuom khop el. Amiruokchu, mihriem hi chuong ang dinga Pathienin a siem chu ni kher naw nih. Ni nêk hmanin, mihriem chu thutak, thu inthup le inril, varna thu hmu thei dinga Pathienin ama angpuia a siem a ni lem. Mihriem hi thilhring le rannung hai anga siem ni loin, mihriem chu taksa put si, sienkhom ‘Mihring’ dinga siem a nih.
Chuong chu ni siin, hnam var le changkanga ei ngaihai khomin ieng dinga thu mal pahnih, WONDERFUL COUNSELLOR inkara comma an lo sie suol chu an hriet suokna dingin kum za tel an ngai am a na? A suol a nih ti an hriet hnungin iengtin am an thaw a? A hmasa takin, Pathien thu chu sunhang khat khom bo lo dinga inziritirna chu a umzie tak hre chieng si loa an changchawi tlut leiin, chuonga ngai pawl chun, Baibula thu mal tin hi sukbo thieng loin an ngai a, a ni ang angin an pom tlut el a nih. Pathien thu chu sunhang khat khom bo lo ding a ni lai zingin, a thu ziek thlatuhai le ziek sawng peituhai chu mihriem vong an ni leiin an trong bau le kut hmanga an ziek thlaknaah ieng zat hiel am an suksuol ding ti hi an ngaituo ngai naw a, tam tak chun ngaituo nachang khom an hriet bok nawh. Chu chu ringna hrat le hrat naw thil ni loin mawl thil lei a nih.
A buoithlakna tak chu, Pathien thu ziek suol le inlet suolhai chu an thaw suol a nih ti an hriet hnung khomin an lo hmang innâl tah leiin KJV le a sangawi zawnpuihai chun thlak an la tum chuong naw hi a nih. Chuong ang mi chu eini rawi lai khom ei um ve tho. Ei lo hriet bel tah chu ieng anga Pathien thu lo khom ni sien Pathien thu indik tak anga pom zing tumna lungril ei nei ve tlat niin a’n lang. Chu huonga chun THU, TISAA hung inchang, Kristmas ei hmangna san tak khom hi a tla tlat a nih. THU chu Pathien kaltu ‘tisa’ thilah ei bauin inchangtir inla khom, ei lungrila a umzie ni awma ei ngai chu indika ei hriet leiin, Belzibub thukhawchang ding ni awm tak chu Pathien thuah ei bel tlut el a nih. Pathien chu thlarau a ni a, chu thlarau le ei inzom thei dan um sun chu Ama Pathien ngei chu mihriem taksa puta hung inlang a nih. Kong danga hril chun, Pathien remruot chu thu chu ‘tisaa’ inchangtir ni loin thu chu taksa, mihriem taksa puta hung inchangtir phot a, chu mihriem taksa put ngei chu hmanga mihriem sandamna dinga a remruot mak tak el chu hlen suok a nih. Chuleiin, a hlentu hminga khom Remruottu Mak, Pathien Hrat, Chatuon Pa, Remna Lal (Isai 9:6) tiin a pieng hma kum zasari neka tam hielah Pathienin Isai bauah a lo puong lawk a nih.
Thuthlung Hlui hi chik taka ei bi chun, bu tin deuthawa hin Pathienin Bethlehem le Kalvari fe thlenga mihriem sandamna ding a la hung hlen suok ding thu hi an hriet der loin Israelhai khan a umzie ding an lo thaw lawk ngat ngat a nih. Chu Pathien remruot chu mihriem hmanga fe thleng ding a ni si leiin, Sandamtu hung piengna dinga a chi-hnam thlang chu Davida thla hung peia inthoka suok ding chu a nih. Chu Sandamtu hung pieng ding chu Pathien Naupa ni si, sienkhom mihriem dana chu Davida naupa tia ko a ni bok ding a nih. Chu lampui chu khar tum le siktan tumin sun le zan Setanin thrang a lak a, a hung piengna ding hnamhai chu ieng lai khomin Pathien lakah a’n heltir ngat ngat el a nih. Remruottu Mak ni naw sienla lem chu, mihriem hisapna ringot chun a tum hi hang hlen suok ngaina hrim um naw nih.
Chuong sa khom chun, Davida thlaa mi, lal hung inthla sawng peihai laia pakhat Jekonia le a thla peihai chu Davida lalthrungpha hluo thei lo dinga siemin an um der el! Matthaiin (1:11-12) mihriem inthla dan anga Isu thlatuhai chanchin a suina ei en chun Jekonia hming ei hmu a. Chu pa thlaa mi hung inthla sawng peia a tawpna chu Josefa a na, ama chu Mari pasal a nih. Josefa hi Isu Krista thlatu anga ngai ni si, sienkhom a nauin ama chi pai si lo a ni leiin Luka chun Isu chu “mi ngaia chu Josefa naupa a nih” tiin a ziek kher a nih (3:23)
Judahai chanchin ei sui kir chun, Isu hung pieng hma kum zaruk sung khan Davida lalthrungphaa inthrung pakhat khom an um ta nawh. A san chu hi hi a nih. Babulon lalin Juda lal sala a thruoi kha a hming chu Jekonia (Jehoiachin tia ko bok ) a na, ama chu a thlahai Davida lalthrungphaa thrung um lo dinga Jeremia hmanga Pathienin trongsie a’n phur ta sa a nih. Hieng hin a lo hril a nih (Jer 22:24-30):
24 “Nang Jehoiachin* hi Juda lal Jehoiakim naupa, ka suoi namna kutsebi khom ni la, ka kuta inthokin ka phawi suok ding che a nih. 25 That dinga zongtu che, Babulon lal Nebukadnezzar kuta le Kaldaihai kuta ngei chun pe suok ka ti che. 26 I piengna ni lo ram dangah nang le i nu, a hringtu che hi pei suok ka ta, chu taka chun thîng in tih. 27 Kir nawk in châk êm êmna rama chun kir nawk ta naw ti niu” tiin.
28 Hi Jehoiachin hi bêl koi dar,
Mi hnawl hnung a ni naw maw?
Ama le a thlahai chu,
An hriet ngai lo rama chun,
Ieng leia an pei suok am?
29 Aw ram, aw ram, aw ram,
LALPA thu hi lo ngai rawh!
30 Hieng hin LALPA chun a hril:
Nau nei dêr naw ang elin,
Hi mipa hi inchik rawh:
Pa hmuingîl lo ding a na,
A thlahai laia mi tu khom,
A hmuingîl um naw ni a,
Davida lalthrungphaah,
Tu khom inthrung naw ni a,
Judai ram chungah tu khom,
Inlal ngai bok naw ni hai,”
Tiin LALPA chun a puong.
Chuong chu a ni leiin, Krista Isu kha Josefa naupa chu ni sien, Davida lalthrungphaa inthrung thei lo dinga trongsie inphur ta sa ni vêng a tih. Chuleiin, Luka ve thung chun (3:23-38) Isu thlatuhai a suinaah a nu Mari tieng sungkuo suiin, Nathan fe thlengin Davida-ah a lut a, chu thlaa chun trongsephur Jekonia (Jehoiachin) kha a um ta naw leiin trongsephur sungkuo a ni ta nawh. Chuleiin, Pathienin a vantirko hmangin, “Tri naw, Mari, Pathien ngaisak i nih. Ngai rawh, nau pai i ta, nau pasal nei i ta, a hmingah Isu i sak ding a nih. Ama chu mi ropui tak ning a ta, Chunghnungtak Naupa ting an tih. Lalpa Pathienin a thlatu Davida lalthrungpha chu peng a ta, Jakob thlahai chungah chatuonin inlal a ta, a ramin kin ni nei naw nih” tiin a hril a ni kha.
Chuong anga Pathienin rem a hung ruot leiin Isu chu Pathien Naupa, Mihriem naupa, Davida naupa, Josefa naupa, Mari naupa, hrillawkna thu po po khom sukkimtu a hung ni tah a nih. Pathien thil rel dan hi a makin hriet phak ruol lo a na, Remruottu Mak a lo tling takzet a nih.
Post a Comment
Comments not related to the news or article may be deleted.