Halloween party ideas 2015

Ziektu: Pu C.Songate, IRS.

There is in every village a torch - the teacher : and an extinguisher - the clergyman.
-  Victor Hugo, quoted in the Richard Dawkins, The God Delusion.

khawvelKha hmaa H.C.Hrangate lekhabu siem HRIETNA VAR-a chun leihnuoi inmùmzie ngun taka suiin a min chuktir lai zingin, ‘The World is Flat’ ti ziektu Thomas L. Friedman ruok chun khawvel inphek (Flat) takzie thu nasa takin a mi hril bok a. Khawvel hi inphêk a tina san hrilfiena dinga besana a hmanghai chu, vuongna le transport hran hran hai leia olsam taka infe paw thei a ni lei dam; radio, tv, mobile phone, sms, twitter, facebook, email, call center, internet leia inbiek paw a olsam tak lei dam; nu le pa infuk naw lei amanih, sungkuo bul fuk naw lei amanih, pasietna khuop de lei amanih le piengsuolna  lei amani hin mi puitlinga a hung nina ding  a dal tak nawzie hai lei le a san dang dang lei a nih.
            Khawvel inphek hma chun tlangram mi dam min an hmusit a; fahra, hmeithai, nuhmei le zaunau hai dam an ngaihnuoi a; mingo an ngaisang laiin midum an neksawr a; mani thaw dok nekin mi thaw sa kei thla thei ngirhmuna umhai chu an chung-en a, chettheina takah an ngai.
            Amiruokchu, ei khawvel hi Friedman hril angin, inmûm ta loin a hung inphek tah lem a nih. Kan khuo Parbung ngeia inthok khomin television en thei a ni ta a, mobile khomin nuomna ram ram biek thei a ni tah. Chuleiin Churachandpur an lo lut hmasa lei ela Hmar Biel amanih Vangai Tlang mi amanih tia lo endangtu an la um rop chun an ngaidan chu a tu lai ta naw hle tina a nih. Khawvel hienga inmum ta loa a lo inphek el tah lei hin ei ngaidan, ei hril nuom le ei khawsak dan ei sukphek ve a trul  tah takzet niin a’n lang. Pawng bik um lo, inruol taka ei umna ding chun hieng a hnuoia thuhai hi suizuiin, inthlak thleng ei trul am ti mani seng inenin, khawvel inpheka leng tum ei tui.

1. TU RAWN CHU SIK RAWNNA, TIEM RAWN CHU MARK HMU RAWNNA, THRANGNA THRA LEM HMUNA
Barrack Hussein Obama chu pa tak nei lo, a nu khom mi mumal bek bek ni lo, an sungkuo ngirhmun khom hril ding um lo ni sien khom Harvard University-a chen hotu a kai hnungin khawvela ram hrât tak President a hung nih. Chun, Narayan Murthy khom IIT-a B.Tech. entrance exam-ah tling sien khom harsatna leiin a kai thei nawh. Seng tlawmna lem College dangah a kai a, sienkhom an harsatna chu lunghnuolnaa hmang nekin chona nasa takah a lak a, tu hin a company Infosy chu khawvela software company hlawtling pawl tak a kai phak tah.
Ms. Indira Noygi le Ms.Kiran Majumdar Shaw hai hi tien lai le thuthlung hlui hun lai chu hmusitum, nuhmei ela pieng ni hai sien khom, pakhatin PEPSICO lu tak nina changin khawvela hlaw hau tak a ni a; a pahnina hin Biotech company hmusuokin, India ram sunga hausa pawl tak le mi pasiehai a thlawna enkolna ding Cancer Hospital chen siemtu a nih.
Dr. Faisal chu Kashmir hel leia a pa an thatpek hnung khomin, lungngaia indom kun el loin MBBS a zo a, chu zoah IAS exam-ah pakhatna a la lak thei pei.
Piengphunga mi ang lo le phak lo ni sien khom, Stephen Hawkins chun a piengsuolna chu chau phanaa hmang loin thrang nasa takin a lak a, tu laia Physicist/ scientist / Astrophysicist ropui taka hril a kai a, The Theory of Everything hrilfietu a nih.
Chuleiin tlangrama pieng, mi pasie le ngirhmun nei lo, fahra le zaunau, nuhmei le hmeithai ei ni a ni khomin tumna le ei tum hlen dinga teirei peina ei nei phot chun ei tum ram ei tlungna ding lampuiah tu khom le ieng khomin mi dal naw ni a, a mi dal thei um bok naw nih. A lo harsa deu khoma sut tlanga hnè ban thei a nih. Hi lei hin mi changkang inti chin chun,  mi  background lei dam, an pasiet lei dam, nu le pa an thra le thra naw lei dam, tlangram suok an ni lei dam, hmeithai le nuhmei an ni lei dama hmusit le chek-eu hi khawvel inpheka chu thaw lo / thaw ta lo ding a nih. Ngaidan hluihai chu peiin, ngaidan thra le indikin khawvel inpheka chu hmun poimaw chang tah lem raw se. Bible tiem chang khoma Lal Isu trongbau ngei chu Israelhai thukhawchang nekin, khawvel inpheka lenghai chun an ngaina lem hlak.

2. THRUOITU CHUN TRONGKAM KHA HMANG LOA MI THILTHAW HRIETTHIEMPUINA NEI A NGAI
Khawvel inruol loa leng lai chu, Valupa le khawtlang thruoituhaiin puipungkhawm ni amanih mithi inleng nia thrang nuom ve lo hai chu ensan ding dama thu an puong khum khomin lem thei a nih. Khawvel inpheka ruok chu min T aia Tr an hmang khoma hnam hmelma le hnam inphatsantu an ti ta ngai nawh. Mithi inlenga thrang hman lohai khom ensan nekin sin a hau amanih lekha a tiem leia thrang hman lo ning a tih an ti lem hlak. Thrahnem ngai chun mi dang an er ngai si nawh. Khawvel inpheka chu inelna an sang tah em leiin pi le pu huna inelna, hmasawnna ding sukbahla thei le phurrika inchang thei tam tak chu bansan le hmang ta lo an um.
Chuong thil, bansan trul threnkhathai chu: ruongnghak ruoi, pu zu, mithi thing le bufai dawl, ruong zawn inpeksawng le inphek baw, trul lo baksaka damnaw pan le mithi ina riek rawn, thlan cho inchu buoi, inkhawm rawn taluo, unau ta ding le fak ding phal si loa thawlawm uor èm ém, nunghak leng hrat taluo, mo thil som beisei, thirdam ringsan taluo, trûl rak loa palai intir khum, lam bit char chara inrui leia lawn, mani kohran pawl mi an ni lei ela an indik le indik naw khom zong loa thipui ngama tran, nei naw sasaa sa hme tum tràl trál, mi ina bu fak changa sahme beisei tlat, mi office kai hun laia sungkuo prokram siema office kaihai an hung hman naw leh chier khum, Watkin Robert-in Senvon a tlung ni, Hmar History suituhaiin Watkin Robert dam lai ngeia a thu insuo besana an sut suok, Hmar hnam thruoituhai inkhawmpuiin indik tawka hre tlanga an pompui ngei, thleng tum tràl trál le a dang dang.
Khawvel inpheka ngaidan chu hieng hi a ni lem: mi ta làk neka petu ni lem; mi dang, sunghai, khuo le veng chokbuoi neka mani intodel hi ram le hnam hmangaina indika ngai, pom le a taka zawm. Hmar ka ni a, kei le kei kan enkol thei chun Hmar sungkuo pakhat, mi dang chawkbuoi loa khawsa thei ka nih ti hriet tlat. Oxford le Harvard University-a an inchuk thil thra èm ém, changvona an nei chu HUMILITY (Inngaitlawmna) a nih. Pi le puhai kut hnung le hnam ro hieng lungarkhuong, lungthu lien, sikpui lung etc hai ngainat le humhal nachang an hriet bok.

3. MANI MI NÊK DINGA HUOI, HNAM DANG LAI KHUOL UI ANG:
Khawvel inmûma chu mani insung le hnam chanpui lai an huoi èm ém hlak a, an hril le an ngaidan chu mi po poin zawm vong dingin an ngai. Hnam danghai lai an um pha leh khuol ui angin mei an inkhup a, to an inchu hlak.  Khawvel inpheka ruok chu min a hnam a hmangai a, a chipui le a venghai chunga kut a thlak ut ut naw a, thisen insuo loin, zaidamin thu a rèl lem hlak. Hnam danghai lai ruok chu a ngaidan a hril ngam a, a hnam san dingin thisen insuo a ngam a, a hnam a thipui ngam a, nuhmei le naupanghai khom hnam dang haia inthokin a san suok ngam a, mani unau chawkbuoi le hnam chanpuihai  chunga kutthlak chu thil thaw thieng lo le inzakumah a ngai a, thaw lo dingin lungril a put tlat hlak.

4. MANI THAW DING THAW LO LE MI DANG THAW DING HRIL TREUH:
Khawvel inmuma chu Hrila hai an tam hle. Pulpita thuhril angin mi ta ding hril hi chet theinaa an ngai. Lungril tak tak ni lo hril le mi dang infuina a tam. Khawvel inpheka ruok chu min an thaw ding tak an thaw hlak: Churachandpur-haiin Tipaimukh MLA vote zong ta loin, Saikot le Churachandpura tling dan an dap lem, Tipaimukh-a chu Hmar tho a tling ding a nih ti an hriet leiin. Mizoram Hmar hnam va’n vungtir tum rak a, Manipur-a Hmarhai thisen insuo pektu le an thaw sa lakpek vet tumna a um ta nawh. Ram dang ramthim hmangai em em, Hmar Biel le Vangai Tlang mihai ruok chu uksak nuom lo khom khawvel inpheka chu a um ta nawh. Kohran member inchuna a bo a, Pathien siem unau inhmangaina a tam lem. Khaw tina biek in tam taluo khom suktlawm le Kohran inpumkhat zai an rel thei bok.

5.  MIPUI AIAWTU THLANG DAN:- Khawvel inmuma  vote an thlakna sanhai chu poisa dit lei dam, laihrui inhnai lei dam, ruol thra lei dam, kohran chanpui lei dam, thrangpuina beisei lei dam a nih. Khawvel inpheka chu min an vote hlu tak hmang thiem dan an ngaituo a, a constituency-in ieng tin am hma sawn thei a ta ti ngaituona lungrila thruoiin a thra tak dinga an ringhai ta dingin vote an thlak hlak. Tipaimukh ta ding chun Hmar Biel le Mizoram infepawna lampui thra, Vangai Tlang le Silchar infepawna lampui thra,Vangai Tlang le Hmar Biel infepawna leilak thra deua siem theitu ding thlang an tum. Lampui a thra phot chun thil dang, hmasawnna dinga an trul doctor, teacher, business - chun a zui  pei hlak ti an hriet tlat leiin.

6. THILTHAWNA TAPHOTA FAK HMU TUM:- Khawvel inmuma chu thaw phuolna tharau a’n leng hlak. Football pet ei umna taphotah inchuklai ni sien, pastor ni sien, nupui papui le a dang dang khom ei inhnel hlaka chu tu khom fak hmupui ding khopa lunglut le teirei peia inkhel ei um nawh. Khawvel inpheka chu  football pethai chun club changkanga thrang thei dan dapin, fak hmunaa hmang tumin an inkhel. Fak le dawn insum a trul leh an insum a, exercise lak a trul le an lak bok. Taima taka an thaw chun Mohan Begun/ East Bengal / Lajong Club-a hai inkhelna chance an nei ti lungrila vong zing pumin, fak zongna dingin an inhnikna hi an bawzui fan fan hlak. Thil reng reng hi inhnik tak le uluk taka thaw chun fak hmu theina / khawsak theina hnar vong a nih ti an hriet tlat .

     Thomas L Friedman thurawn: “Girls , when I was growing up, my parents used to say to me: Tom , finish your dinner – people in China and India are starving. My advice to you is: Girls finish your homework- people in China and India are starving for your jobs “ ti hih vong tlatin thrang la thar ei tiu.


     

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.