Halloween party ideas 2015

KEIVOM3 By L.Keivom, Inpui columnist.

July 18, 2010 Pathienni Hmar Christian Fellowship, Delhi (HCFD) chawhnung inkhawma Sande Sikul sabzek chu Rom 11 pum hlum a ni a, Upa Lalsiemlien Pulamte-in a thruoi a. Minit sawmli lai hril tlang theina hun a um leiin L.B.Tuolte, Rev. Maylawmthang Tuolor, Pastor Lalditsak Inbuon le kei kan ngir a. Kan thu inchuk kha thu tlangban pahnia inbât a ni a. Pakhat chu, ruot-lawk theulawzi (predestination theology) a ni a, a dang chu hlà-bâng theulawzi (remnant theology) a nih.

Hi bunga hin a hnam chanpui Judahai a tran luotin Paulan hril awm rak lo thu iemani zat a phu suok a. Kongkhat zawnga lak chun ngei khom a um khop el. Dawkan pakhat kuola inthrung tlang ni inla, pa thin inrang le lungturuk nei Jentel mi lo um palh sien chu Paula ngheiterepah dumade inleng chuoi khopin a ben nuom ring a um thu ka hril bakah, Paula kha hung tho nawk chu ni sien, hieng ang hin chu a ziek nawk ka ring naw thu ka hril bok a. Ngaithlatu, abikin upa tieng deuh kha a nuhmei a pasalin an meng phawk hlein ka hriet a. Paula ang boka Lungtraupa hi ka phungsor ve nia ngai pawl khom an lo um el thei. Sienkhom, ka phungsor nawh. Kum tam tak ka lo buon tah thu, a hmawr ka phor lang met chauh a nih. Chu chu sunzom dingin hi lekha hi ka ziek a nih.

Hnam le sakhuo tranna chokpol

Ka thu fepui chu: hnam bing tranna le hmakhuo ngaina lungril le sakhaw thil chokpol hi thil trium a nih. Chuonga miin hnam le sakhaw thil a khit kop tum phaa a thaw hmasa tak chu ‘Pathien hnam thlang’ ngirhmuna insie a ni hmasa zat zat. Mani hnam bing ta dinga thrahnemngaina lungrilin mi a pot hlèng pha chu thu lai zong thei a ni naw a, kawl le kienga mihai leh inremna dawkan kìl tlang a harsa hlak. Hnam khat le hnam khat, sungkuo le sungkuo, laibung le laibung, unau le unau lai chen khom chu lungril kholbing chun kâr a siem nghal el a nih. Israelhai chanchin ei tiem chun, an Pathien thruoina hnuoiah an lampui daltu hnam danghai a hmatiema an tukdol hnungin, an ram hluo dinga tiem Kanaan ram an hluo a, pahnam hnamin chu ram chu an insem dar vong a. An histawri ei sui pei chun hnam dang leh an indo an indo bakah anni hnam le hnam inkarah indona le insuotna a nasa hle a. Israel lal Jeroboam le Juda lal Abija an inbei trum lem chun Abija sipaihaiin Israel sipai thra nuoi nga top an that a nih (2 Kron.13:17).

Hnam tranna le hmakhuo ngaina le inzoma thil ei sui amanih hisap chun chu tieng gawla chun pet lut ngei ei tum a, ringvang thu khom taka inchangtir nuomna le tumna lungril a lien a, duthusam chen khom thlaraua hmu anga hril hlut thei a nih. Baibula lekhabu ei hmang 66-hai hi Pathien famkimin famkim lo mihriem kuoma hun hrang hranga a thu a puong suok, a dongtu nina inphu le a dawl tawka a pek, famkim loa a hriet, a thil dong chu a thiem ang tawpa mi dang hriet dinga a ziek thlak, chuonghai laia hmu theia um a thren lak khawm, a bua an siem a nih.

Baibula thu chuonghai hi Pathien thu, Pathien inthuok khumah ringtuhai chun ei ngai. Pathien inthuok khum a ni dan thua ngaidan ruok chu a khuongruol nawh. Hi trongkam hi Baibulah voi khat chie a chuong (2 Tim 3:16). Hi thu Paulan Timothe kuoma a ziek lai khan Thuthlung Thar ei ti hih a la pieng hman nawh. Isu thia inthoka kum 70 sungin Thuthlung Thar lekhabuhai hi ziek zo vong ni sien khom tuta ei Baibul hmang anga bu khata an hlu lutna dingin kum 400 vel veng vong a la lak a nih.

Pathien inthuok khum ti hih dannaranin pom dan chi thum a um: (1) Ngielngan taka inthuok khum (mechanical inspiration), Pathien bau suok, suol thei lo. (2) A ziektu a’n thuok khum (dynamic inspiration), Pathien Thlarauin a chengchil le sukhring, ziek dinga a kut le ngaituona a hmang. (3) A ziektu le a thuziekah Pathien thuhring um, Thlarau Thienghlimin a ziektu a thlang, a chengchil, ziek chak ding le ziek thei dinga a sukhring. A pakhatna hi Pathien thu inchuktirna (theology) le thil inkal a ni leiin tu lai chu pom a ni ta meu nawh. A pahnina le pathumna a ieng lem lem khom pom hi Pathien thu inchukna leh an inzawl lema ngai a ni tah. Chu taka thil hriet ding poimaw chu, a ziektuhai hi ieng anga fimkhur khom ni hai sien, famkim lo mihriem an ni tlat leiin suksuol palh an nei thei ti hi a nih. Chuong anga suksuol palh chu Baibula hin hmu ding a um nok a nih. Chun, mani thil invoi zawng zep sa hi thil um thei a ni a, chu laka chun zawlnei hai, Paula hai, Peter hai, Johan hai khom kha an fihlim bik nawh. Chu huonga chun Paula phungsor thu ei la hung hril pei ding khom hi a tla a nih.

Ruotlawk theulawzi

Hi thu hi Pathien thu laimu pakhat ni si, thu khir tak el, inselna tawp lo cho suoktu le thu hriet thiem harsa, a chika man chun thu olsam te ni angrenga inlang bok si a nih. A tawi zawngin, ruotlawk theulawzi chu, khawvel le thilsiem dang intran hmain thil la hung um ding po po Pathienin a hmu tlang vong a, a hriet fâi kèl a, a thlang lawk a, iengkim a ruot lawk vong bok a nih, ti hih a nih. Hi thua soisel hlaw tak chu, Pathienin mi fel le fel naw, mi thra le thra lo, suol le thra, sandam ding le ding naw a ruot lawk vong ti hi a nih. Chuong a ni chun, Pathienin thu lai a zong nawh tina ning a ta, chuong anga thlei le thlier bik nei Pathien chu lunginsietna le hmangainaa sip Pathien mizie ni thei naw ni a, chuleiin Pathien tak ni thei bok naw nih tia ngai pawl an um. Iengkim ruot lawk sa vong a ni a, thil thra ka thaw ka thaw naw, ka ring ka ring naw le ka um thrat le thrat nawin kongro a suk si naw chun ditthlangna ka neiin ieng am umzie a nei? Ka pieng hmaa ka chungthu iengkim ruot lawk sa vong a ni chun keimain ka chungthuah ieng leiin am maw ka phur ding? Mawphurtu chu a ruotlawktu a ni naw ding am a ni? Hieng zawnahai hi ngaituo tham vong le chu laka chieng a poimaw khop el.

Ruotlawk amanih thlanglawk thu hi pom dan tlangpui chi hnih a um. Pakhatna chu hrietlawknaa innghat (prescient or foreknowledge view) a nih. Pathien chu iengkima um le iengkim hretu a ni a, an sandamna dinga anni ditthlangna zalen taka hmanga Isu Kristaa ringna la hung innghat dinghai chu a hriet lawk leiin, chuong mihai chu leilung insieng hma khan Kristaah a lo thlang a, a ditzawng le tum dan ang takin Krista Isu zara a nau ni dingin hmangainain a lo ruot lawk a nih (Efesi 1:4-5) ti, Paulan a lo hril hi an thu inchuktir a nih. Hi hi evangelical group inti pawl pom dan a ni tlangpui.

Pahnina chu Augustin thlir dan (Augustinian view) an tih. Isu Kristaa ringna innghat dinghai chu Pathienin a thlang lawk el chauh khom ni loin chuonghai chun Krista an ring theina dingin ringna a pek seng ti hi an thu inchuktir chu a nih. Chu umzie chu, Pathienin mi a thlang kha a ringna ngirhmun a hriet hmasak leia innghat ni loin, a thlawna ama thu lei lieu lieua Pathien lunginsietna dong dinga a thlang a nih. Pathienin a sandam dinghai chu a thlang a, chuong a thlanghai chun iemani hunah Kristaah ringna an hung innghat hlak, Pathien thlang an ni tlat leiin, ti chu an thu inchuktir a nih.

Hieng ngaidan pahniin zawna a cho suok chu, tu am a na sandamna dinga ditthlangna fong cheltu- Pathien am mihriem?- ti hi a nih. A hmasaa a khaltu, driver thrungnaa thrung chu mihriem a na, a ditthlangna a’n lal a, chu a ditthlangna chu Pathienin a thlang ding le ding naw rêltu a nih. ‘Sakor chu tuikhurah i thruoi thei a, sienkhom tui i’n dawn luitir thei nawh’ ti thuvar ang khan, Isu Krista hmangin sandamna lampui chu Pathienin siem sien khom, chu sandamna chu mihriemin a chang theina dingin a ring phot a ngai. A ring nuom tlat naw chun Pathien khomin a thaw lui thei nawh. Chu chungthua thuneina insang tak cheltu chu mihriem a nih. Chu umzie chu, mihriemin Pathien thuneina a van chù thlàkpek tìna tluk a nih. Ditthlangna chalaitu chu mihriem a na, a ditthlangna ra lo namnghettu chu Pathien a ni chauh a nih.

Ngaidan pahninaa ruok hin chu driver thrungnaa inthrung chu Pathien a nih. Ama chun chunghnungtak a nina chu a nuom ang anga chelekin a sandam dinghai chu a thlang a, sandamna lampui chauh hongpek loin sandam dinga a thlanghai chu a sandam el a nih. Hi thlirna tukvera inthok hin chu Pathien, Iengkim Siemtu le Iengkim Lalpa chu a ninaah a sie thung a nih.

Sienkhom, Augustin ngaidan hi a fel fai vong chuong nawh. Hi ngaidan hin mihriema ditthlangna (free will) chu iengkhom loah a sie a nih. Pathienin a sandam dinghai a thlang chun, mihriemin a ring le ring nawin ieng kongro am a suk a? Chuong a ni si chun ieng leia ringna thu hi ei tlangsampui ding? Pathienin a nuom thua a sandam dinghai a thlang a ni chun, mihriemin ei thilthaw chungah ieng leiin maw ei phur ding?

Hieng zawnahai hi zawna poimaw tak tak vong a ni a, don ngei chi a ni bok. Paulan Rom 9-a Israelhai ngirhmun entirnaa hmanga a donna, Pathien thuneina a hril fie dan hi chik taka bi chi a nih. Hi thu hi Rom 8-a Pathien hmangaituhai, aman a ruot anga a kohai ta ding chun an thratna dingin a thawpek hlakzie dam, a hriet lawkhai chu a Naupa ang taka um dinga a ruot lawk dan dam le a ruot lawkhai chu ko a, a kohai chu thiem inchangtir a, thiem a’n changtirhai chu a chawimawi dan le chu Pathien hmangainaa inthok chun ieng khomin a thre thei naw ding thu a hrilna le inzoma a hril a nih. Bung 10 a hung tlung chun ami Israelhaiin an ring nuom nawna leia poi a tizie a hung hril pei a. Bung 11 a hung tlung zet chun a thil invoi zawng chu awm lo baksak khom dawn loin a hung sim thral bekan puokpui tah a nih.

Paula phungsor

Bung 11-a Paula phungsor san tak chu a sang tela Jentelhai kristiena an lut hum hum laia a mi Israelhaiin a trilsan truk truk a hmuin poi a ti a, a lung a sahal a. A mihai chun thutak an hmu thei nawna dinga inlusukna thlarau an chang thu dam, Jentelhai kuoma sandamna thu tlung chu Israelhaiin inhnar a, thîk a, an hung inlamlet theina ding a nizie a beisei thu a ziek el bakah Jentelhai laia tirko a ni thu le a rongbawlna sin a ngaihlut san chu, “ka chipuihai ka’n thiktir cheu a nih, a thren bek ka sandam theina dingin” (11:14) tiin a testimawni a hril a nih. Chu chauh chu ni loin, “Anni hnawla an umna hman khawvel hi Pathien le inremtirna a ni si chun, anni lawm lut nawkna chu thinaa inthoka hring nawkna a ni naw di’m a ni? (11:15) ti dam, “Oliv kau zar threnkhat a tliek leiin nangni oliv puopa chu oliv kungah zom in ni a, zung hrisel chu in intrawmpui ve tah a (11: 17) ti dam, “Kha hma khan Pathien thu in awi naw a, tu ruok hin chu annin an awi naw leiin a lunginsietna in dong tah” ti dam chen a ziek hiel a nih. Hieng thu hi ka tiem lai chun Paula kha Saula a la ni zing am a ni? ti zawna lungrilah a hung inlang naw thei nawh.

Paulan Jentelhai laia rong a bawl kha a ngaihlut san chu a hmangai tawl lei ni loin a mi Israelhai inthiktir a nuom lei a lo ni? Ni e, ama ngeiin a ziek tlat annawm. Israelhai hnawla an um leia Pathien le khawvel inkara inremna hi a hung tlung a ni? Chu chu Chatuon Pathien remruot dan ning a ti? Chuong chu a ni si chun, ama Paula ngeiin Efesi 1:4-5 ah “Thienghlim le soisel boa a hmaa ei um theina dingin leilung insieng hma khan Kristaah a mi lo thlang a. A ditzawng le tum dan ang takin Krista Isu zara a nau ni dingin hmangainain a mi lo ruot lawk bok a” tia a ziek hi ieng le keikop ding am ni tang a ta? Paula hi a phungsor el ni loin a trong invet deuh am a ni ding maw?

Tuta kum le thla le ni ei tiemna calendar ang chun, Jabbok vadunga Jakob kuoma ‘Israel’ hming pek (Gen.32:28) a ni kum kha B.C 1739 (KJV) vel a ni a, chu chu hi thu ka ziek lai hin kum 4749 a la ni phak chauh a nih. Israel hnama an hung insiemna lem chu a hnung daih a nih. Israelhaiin Isu Krista an hnawl hun lem chu A.D 30 vel a hung ni tah. Chu chu Paula trongkam, “anni hnawla an um” ti leh iengtin am hril kop ei ta? Israelhaiin an hnawl a ni, an naw leh Pathienin Israelhai a hnawl lem? ‘Hnawl’ trongkam hmang khom hi a’n dik ding am maw? Chu chu hlaa umhai thu ei hril, Remnant Theology leh an inmil thei ding? Israelhai hnawl an nia inthoka Jentelhai ta dinga sandamna lampui inhong chauh anga hril hi Eden huona thil tlung, Suol Bul (Original Sin) leh an inkal naw maw? Bethlehem phula berampuhai kuoma Isu hung pieng san, “mi tin ta ding chanchin thra” ti le khom khan an inkhuongruol naw deuh an naw maw? Paula phungsor le inzom hin zawna khir tak tak, hril fie ngai a’n tieng khup el a nih.

Histawri kalchawi dan ei en chun Kaisar Claudia hun AD 48-a Roman lalram sunga intiempui an nei khan Juda mi 6,744,000 an um a, tu hin 1,505,500 (2006) an ni a, 5,313,800 chu Israel ramah an um. Jentel mi tlukledingawn 7 vel ei ni phak ta a, anni chu an pung maw hle a nih. Roman Lalram huna khan a ram pumah 10% vel an ni a, khang hun laia mihai khan pung pangngaiin thla nei peihai sien, maktaduoi 200 bek ni phak tah ding awm an nih. An pung maw em leiin India hmarsak kila hlem theia an ngai eini rawi iemani zat zet khom an fen thlak ta a, chuong sa khom chun khawvelah 0.19% an ni phak trawk a nih. Jentel sorkar lien USA le a sangawi zawnpui Europe le hmun hrang hranga chenghai veng himna thla zar hnuoia thuok la thei mei mei an nih. Paula kha hung tho nawkin ngha vel sien, Rom 11 a ziek hi version tharin a thlak el tah thei a nih.

Ei hril nuom tak chu Pathien thu le hnam bing tranna chokpol triumzie a nih. Chu lungril chun mi a thruoi pha pha leh mani hnam invoina le tranghma ngaina le inmila Pathien thu thlekpui tumna a lien a, chu chun mi a thruoi hmang thei. Ei hnam trobul le Israel ram hril kop phêt tumtuhai hi chu chânga inawk chu an nih. Hnam thlang bika inngaina lungril hi khawvela thisen insuo rawntu laia pakhat a nih. Pathien hnam thlang bik le hnam chunghnung bika inngai Hitler le Pathien hnam thlanga insie tlat Judahai an hang inhmatuok zet khan chu, maktaduoi ruk neka tam hielin thina boruok rimsie an hip pha a ni khah. A reng reng thuin, Pathien thua lem chu, sertan le sertan lo ieng khom a danglamna um ta lona kros khel tieng rama um inti Paulan a hnam nina a la satpui rak el hi chu a fuk chie naw deuh a nih.

Eini rawi, 2010-a Gospel Centenary hmanghai khom hi ei inen fie met ngai a tih. A thren chun hi Centenary hi Hmar Gospel Centenary lo ti tawk khom ei um. ‘Chanchin Thra mansapui bangna’ tonlairang inbel chopin, chu zara chun malsawmna vochuom dong dinga inngai ei um a, ei sermon hai chenin chu thil chun a zem pher nuoi el a nih. A hnam thil zawnga lak ding a ni chun, Senvona Gospel hung intluntuhai lai khan Hmar hnama mi pakhat khom an um nawh. Misawnari hung pa kha Welsh mi, a hung thruoitu mi pahnihai kha Vaiphei hnama mi, an hung thruoina khuo kha Thado-Singson inlalna khuo le a hnunga tirko pathum hunghai le misawnari puitlinga hung hmasa tak hai lai khan Hmar mi pakhat khom an um nawh. Sienkhom, hnam bing ngaituona lungrilin Gospel a hlan a, ni hran sengah ngai sukthra fawm sengin ei hmang thrup el a nih.

Tlangkawmna

Ruotlawk thu hi thu khirh, Pathien thu ril, Baibul inzirtirna thutak, iengkim chunga thuneitu, iengkim hmu tlangtu le hretu thu a nih ti hi pom hmasa phot inla. Khawvel um sung hi thua inselna hi a bo naw ding a na, hrietna le varnaa mihriem ei hung insang pei ruolin Pathien thu le a thil tum ei hung hmu fie deu deu a, ei hmu phak china ei hriet dan angin ei hung hril fie pei a. Kum tlingledingawn tam tak mihriem dam sien khom Pathien nina inthukzie, a hmangaina le lunginsietna hauzie, a felna felzie, a ropuina makzie, a’n rilna inrilzie, a varna inthukzie le a nina hrim hrim zaa sawm khom sui suok ngai naw nih.

Chu Pathien chun iengkim a hmu lawk a, a ruot lawk a, a chatuon remruotnaa chun tu khom a mamaw ngai nawh. Iengkim a thriengin a sie: thil inrem le inaihal; suol le thra; nuhmei le pasal; hringna le thina; lum le dei; mei le tui; thim le var; sun le zan; trapna le innuina; vangneina le vangduoina; hlawtlingna le hlawsamna; inhoi le rinum; hnuoi le van; khawmuol le tuipui; zo le phai le thil dang dang hril seng lo. Ieng leia chuong thilhai chu a siem am a na? ti chu hrietna le varna tienga mihriem ei hung hmasawn dan ang peiin ei la hung hriet suok pei ding a nih.

Chuong a thil siemhai laia danglam tak chu mihriem a siem hi a nih. Chu mihriem chu pila inthoka siem, hringna thuok inthuokkhuma a um leia mihring hung ni tah, thlarau nei le ditthlangna neia siem a ni thu hi Pathien thu ei inchuktir dan kalhmang chu a nih. Chuong Pathien remruot chu a thra tieng a zui leh a thra tieng, a se tieng a zui leh a se tieng a ra a sîk el a nih. Chu chu Eden huona thil tlunga khan chieng takin ei hmuh. A thra naw tieng an zui leiin a thra naw tiengin a zui el a nih. Isu Krista ring leia thiemchangna le chatuon hringna nei nuomtu chun Isu a ring a ngai a, a ring nuom nawtu chun ama ditthlangna lei bokin thiemnaw a chang ding a nih.

Paula chun, “Kristaa a lo ruot lawk ang taka ama ditzawng anga thaw a tum thuruk chu a mi’n hriettir a. Hun a kim phaa Kristaa hlen dinga a thil rêl lawk chu van le hnuoia thil iengkim hi lu pakhat, Krista hnuoia hui khawm vong a nih” (Efesi 1:9-10) tiin a lo hril a. A tawpa chun, ruot lawk po po tawpna chu, a thra a siein, Krista ei ring le ring nawah a’n nghat vong a nih. Chu chu van le hnuoi insieng hma, Adam le Evi um hma, Israel le Jentel pieng hmaa Pathien chatuon remruot sa a nih. Chuleiin Johan chun “Khawvel siem laia that tah Beramte” (13:8) tiin a lo ziek. Paula ngei khomin, “Leilung insieng hma khan Kristaah a mi lo thlang a” (Efesi 1:4) tiin a lo ziek a ni khah. Pathien ditzawng chu mi po po sandama an um le thutak an hriet chu a nih (1Tim.2:4).

(Delhi, July 24, 2010)

Post a Comment

  1. Hui ha, ei mithiemhai khawmin ruotlawk (predestination) an hung sui phak cho a na, Hmarhai in Pathien thu ei hriet in sang ei ti chu khel let der a nih. hieng theology hai hi chu a neitu Calvin a roihai khawma an pawm pei ta lo a nih. Ama ringtu taphawt hai chu a naua inbuk dinga ruotlawk vawng ei nih. Augustine le Calvin hai doctrine hi tu khawma tulai an pawmpei ta nawh. John Wesley lem chu "our God is a worst God not a loving or grace God If this predestination is ever true." a lo ti hiel a nih..

    ReplyDelete
  2. Sweeping statement hi eini rawi hin ei ching a, a poi khop el. Predestination theology, abikin Calvin-a rawihai khukpui laia pakhat 'total depravity' dam hin eini lai hmun a khuor inthuk hle a, Thutak Pawl etc hai khom hi an suok pha a nih. "Ei pawm pei ta lo" ni loin, theology le a implications tam tak hi hril khom ei la hril phak naw lem niin a'n lang. Ei inhnikna tak chu Dispensationalism hi ni mei a ta, sienkhom hi theology hi mi mawl hisapnaa ramri an khang a hoi a, hun hung fe peiin a'n dik nawzie a hung puong lang pei a, sienkhom eini rawi chun ei la chel tlut deuh vong a nih. LK

    ReplyDelete
  3. an dik i thu hril chu. ei la sui phak naw lem a hoi. ana chu total depravity i ti hi chu Mihriem hi suola a tluk khan, iengam thatna van kai nawk thei dingin a nei a? a ma ah thatna hrim Pathien kuom tieng thuoi nawk thei tu ding a umin ka hriet ta nawh. kei chu ka pawm hmak total depravity ruok hi chu. Chu lei taka ISU hung a ni hrim an nawm, misuolhai ta dingin.

    ReplyDelete
  4. Total depravity ti hi hriet fie a ngai a, iengkim se lailet der anga sie hi inchuktirna trium a ni thei bok. Chu chu zuiin tam tak chun mihriema Pathienin ditthlangna a pek khom hmang thei ta lo dinga se lailet dera insie an um a, chu chu Baibul inchuktirna le inmil lo a nih. A ring taphot thiemchang ding, a ring naw taphot thiem naw chang ding thu Isu ngeiin a hrila hin ditthlangna ei ti hih a'n phum a nih. LK

    ReplyDelete
  5. Suola tlu ta hnung mihriem hai hi totally depraved ei ni lei taka Pathien in a naupa a hung tir a nih. Ei ni'n dit thlang theina ei nei or ring theina ei nei ei ti tak khom hi Pathiena inthok, Pathien thilpek a nih. "Faith comes from hearing.. hearing comes from God" ti a ni khah. Mani le mani Pathien hmaa tlinglo, suol ngawi2a inhrietna khom hi Pathien thilpek lieu lieu a nih. Ei nuom thua nei el thei an nawh. Hieng ang article zieka a um hi lawm a um khawp el. Hmar hai hi Pathien thu inhnik le Pathien thua insang ei in sawna, chu Pathien Thu sui chet chet le dawnkhawl pei hi ei tam nawh. -SS

    ReplyDelete
  6. Unauhai hmarhai Pathienthu, Hmar kohran in ti vet hi chu ka nghawk tah. Hmarhaiin khawlam tuhai kuoma inthawka inchuka Pathienthu theology hi ei hriet am? Pu L.Keivom hin ieng lekhabu am a tiema, a theology hienga a hung hril suok thei? Depravity hi tuhai inchuktir na am? ieng theology am ana in fepui ei fepui ti ei hriet tawl nawa, hotuhaiin an source laknahai hril bawk si lohaiin thu an ziek hlak leiin kohran mipui an mi sukbuoi zo a nih. Pu L.Keivom a thuziek hi Wesleyan inchuktirna a nih. Calvin in total depravity an chuktira, Weley rouk chun, "mere' a ti ve thung. Amiruokchu Wesley khawma Mihriem chu mani khata insandam thei talo thangpui ngai a ni zie a hril nawk thung. Chu lai taka a uor nawk chu 'previnient grace' a hril nawka. Calvin rouk chun 'common grace' a hril nawk. Hi ka hril nasan chu, i theology innghatna le nang i pawm nuom dan kah mi po po in an accept nawh ti i hriet naw chun, I thuhril kha an dik tak sawnin hi hi a nih ti a awl. Hmarhai kohran hi tu inchuktirna am an pawm taka? Augustin? Pelagius? Wesley? Calvin? kohran dang dang ei uma, pawm dang dang ei nei bawka, Theology dang dang a um bawk, theology in conclusion a nei naw bawk. Hmarhai Pathienthu fepui dan ti hi ti ding khawm an ta nawh. Prebeterian, Wesleyan, Reform, ICI, Free church, Penticostal (AG), penticostal hieng kohran po pohai hin fedan pakhat nei in ring chun KHEL a nih.
    Weleyan inchuktirna sunga sielien ka ni leiin sandamna kanin chuktir dan le Pathien thu kanin chuktir dan khawm kohran danghai leh an ang nawh.
    Step by step procedure tha tak neia Wesleyan inchuktirna hmang , Wesleyan perspective in thu kan hril hlak. Mi po po in kan perpestive le theology an pom kher nawh. chuong ang bawkin i theology in nghatna kha calvin a lo ni chun wesley and nawh ti na a nel. Entirna dingin Weleyan chun hieng hin sandamna process kan in chuktir hlak (a tlangpui hai)
    Total depravity
    Previniet grace
    Justification
    Coversion
    Initial sanctification
    Entire sanctification
    Glorification

    Eiin dang tawl leiin, ei thuziek hai khawm ei fimkhur a tul hlen ka hriet. Mi po po ziek khum el ei chienga, hi hi ei ban thei phat chu Hmar hnam hi hmar sung cho ni ta loin hnam dang lai khawm nasa nawk zuolin rawng ei bawl tlang thei ka ring. Ei thlirna tukverhai suk zau ei tiua, ei thuziekhai a scope suk chien bawk in la, Hmar po po adress el hi chu an thaw chie hmel ta nawh. A biek takin theology lem hi chu ip lo ding chun EI IN CHUKTIR DAN HAI A DANG TAWL Hlen ka hriet. Chu chu Pathien a ropui zie a zau zie ei hrietna a ei khum thei nawzie suk lang hle bawk a nih...
    David Ralsun

    ReplyDelete
  7. in thil chai chu a ngai an hawi ie..Kha hma a Pu Rev. Lalngaisang a holhlimna a min hriet dawk tir chu tie! Ama chun 'England ramah Speaker hmingthang tak tak mi pahnih anin sel nasa khawpel a. " 'Piengthar' hai reng reng le (la piengthar ding hai khawm ) hih Pathien i ruotlawk anih, tiin pakhatin thang a khaw a; pakhat ruok chun, min Pathien thu a hril a, chik taka lo ngaithla a piengthar dinga mi a van pek chun ama ngei chu Pathien i ruot le ko chu anih a ti ve thung a; chu umzie chu pathienin mi ruotlawk a nei naw a , mani sie le tha hrietna hmanga Pathien va hnai taphawt hai hih Pathien ko le ruotlawk anni lem, tiin... A pawimawtak chu Vanrama chu ruotlawk, ruotlawk nawin buoina um tanaw nih." tiin a thu kharna a chun a hrila tha ka ti khawpel..

    ReplyDelete
  8. "Hnuoi mihriem thiemna le varna an sang zuol po leh, an chunga let sang tamin Nang i lo um si"

    Sandamna chang ta hai chun an sandamna chu an hriet chieng si a. Kei ka ngaidan ve chun Pathienin ruotlawk a neia, a thren sawidanglam thei(variable), a thren sukdanglam theilo(constant). chubaka mihriemin freewill a neia, mihriema innghat a um bawk.

    A thilsiemhaiin a remruot dan ei ngaituo ringawt khom hin a ropui zi a tarlang zing a nih.

    ReplyDelete

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.