Halloween party ideas 2015

Ziektu: Pu. L.Keivom, Inpui.Com Columnist

A thiem thu hril loin ka suol a phur zo tah,

Ka thiem thu hril loin a rong bawl tang ka tih.

-Zohauthang

            Nk. Lalruotmawiin thiem taka mitthli sur hnuoia Zohauthang hla phuok, “A thiem thu hril ve lo, Lal Isu chu, Ka Lal a ni si, ka Lal a ni si” ti a sak chun Zoram khawvel dung le khang a rùn a, a rùn dan khom a namei nawh. A video entuhai lungril a zop thla a, an lungril kul bang ngar le sakhat khom Nebukadnezzarin Jerusalem kulpui a sukchim neka nasa lemin a nor chim hum hum el niin a’n lang. A phuoktuin a phuokna trong ngeia sak theihai lem chu a Pentecost tlung phaka inngai hiel an nih. Sienkhom, hi hla thu threnkhat hi tukver danga inthok khoma bi chieng thra mei a tih.

            Tu hnam khomin hringnun le khawvel ei thlir dan le hmu thei lo khawvel le ei inlaichinna ram chu ei hnam nunphung, kalchar huongah zung a thlak vong a. Ei sumphuk, ei taptebula inthokin thil ei thlir a, ei ngaituo a, ei suongtuo bok a. Ei kalchar mitin thil ei en a, ei kalchar nain ei ngaithlak a, ei kalchar hnàrin ei inhnam a, ei kalchar leiin ei intem a, ei kalchar hnukin ei lem a, ei kalchar phingpuiin ei soi hlak. Dannaranin, mi mal, khawtlang le hnamin ei pom tlang le sungpui ngirhmun ei inchangtir thilhai rêng rèng chu sathu le changal hme inhuom bût bût rima sun le zana ei tapzawla ei baptis ta hnung a ni hlak.

            Chuong ang chun thlarau khawvel khom hi ei kalchar tukvera inthokin ei thlir a, thi hnunga van ram pana ei fe dan dinghai khom Zo hnathlakhai chun Ri Dil khawvel leh ei hmet kop tlat a, a lampuiah hoilo par hai, lunglo tui hai, hringlang tlang hai, pielral hai le thil dang dang ei inumtir a. Ri Dil khawvela Jordan vadung a hung luong lut hnung khomin ei thlarau khawpui thara an mi hril, van Jerusalem chu ei kalchar tukvera inthoka thlir naw chun a chieng naw a, lung a lèn tak tak thei nawh. Pastor Thangngurin,

            Van khawpui thar tuola leng lai khin,

            Khawzing hnuoiah inrieng an um ngai nawh;

            Hringna thing zar kur diem diem hnuoiah,

            Nunkhuo thara lengin, fiertui inthieng an dawn

a ti amanih, an naw leh Pastor Chhawna’n,

            Aw, chu hmuna lengte zawng chuan,

            An thren takte an ngaih loh nan,

            Nunna lungloh tui an in e,

            An thliak lawmna hawi lo par nen

amanih a hang ti dap dap el ruok chun ei mitah van ram hlimthla ding a hung chieng uor uor a, hmu châkin ring ei infân a, thlarau mit inlèn velin ei dàk awr awr el a nih.

            Chuong ang char chun Isu pieng dan thu le a thi dan thu khom hi ei en hlak. Mani in luma a pieng naw chu thu khat, khuolbuka khom pindan chang zo loa bawng in tlawm taka a pieng thu kum sanghni hnung deuthawa ei lo hriet ve chun, ei zaipu laia Jeremia ang deua trapder Rev. Kaplienthang (Kappu) lungin a tuor ta naw a,

            Hieng ang hrim hrima inrieng an um nawh,

            Van le khawvela hin;

            Tu khom bawng inah an pieng nawh,

            Van Lal nau ruok chu a hung pieng,

            A lainat thlak ngei maw,

            Ei Lalpa pieng dan chu!

tiin a khek suok a. Vana inthokin ropui taka a pieng thu hril dinga zaipawl an hung tir hiel khom kha hre ve naw ang elin, ranthlenga tlawm taka a zal lei chun van mihai chu ngui vong dingin a ring a, hieng ang hin Pathien a hang indon ta hiel a nih:

            Aw Pathien, i nau hi,

            Ranthlenga i’n zal hin,

            Van khuo bu ang an ngui zo am?

            Ranthleng hi an thlir am?

            Chuong ang khopa a pieng thu khom lo sùrpuitu chun a thi thua a lung hang inno dan ding chu hril loa hmâng a nih. “Ka Lal tuorna ka ngaituoin, trap nawna ruol an nawh; Aw ka Lal thina hmun saw, kei chu ka en ngam nawh” a ti el chauh khom ni loin, Luru Hmun pana a fe lai chu ringnain a hei thlir a, “Ko thiem an um naw maw, Hung kir nawk hram raw se” tiin a khek suok a. A bei sukpung lo fatuhai kha inpunin,

            A bei fatuhai hung inkhawm ro,

            Ei Lalpa san dingin iengtin am thawng ei ta!

            Kalvari tlang tieng siel angin an som

tiin rawl tawp insuoin zuol a ko a nih. Hung kir vai sien la, iem ei chang top ding ti tieng ruok chu a ngaituonaah a um phak naw hrim hrim. Lung nonain a lu sipa inthoka a ke par chenin a man a, châng dangah a pakai thei nawh. Kum 2005-a Mel Gibson film siem,  The Passion of the Christ kha en sien la lem chu mitthliin zop ral zo thei a tih.

            Khang hun lai le tu chen khoma ei lung innona tak le ei hlaa khom hmun hluo rawn tak chu Isu thi thu le van ram ngaina thu niin ka hriet. Pastor Thangngurin Isu thi thu hlapuia a’n sam suok, abikin hla pali (1) Ruoi lungsietum (2) Zan thlavaium (3) Hringna thienghlim siemtu, an dit nawh Zion-ah ti le (4) Ka hrengkol bun tihai ang khopa lung run thlak hla hi ei kawl le kienga hnam danghai chu hril lo, Saptronga hlaa khom, ka dài ve phak china chuh, ka la hmu naw hrim hrim. A thu hre loa a thluk ringot ngaithlatuhai khomin hieng hlahai hi lusun hla an nih ti inhmai ruol a ni nawh.

Hieng hla thlukhai hnai tak ka hriet ve sun chu September 23, 1993 chawhnung dar thum vela Oliv tlang tlak tieng thruta um Getsemani huon ka sir trum a nih. Hi huona hin biek in ropui tak a um a, chu taka chun chawhnung dar thumah Isu tuorna nasatzie inentirna dingin inkhawm an nei hlak a. Hre lawk dêr loin, chu inkhawm nang char chun ka tlung a. Pulpit hnung banga chun lungpui baw a, thlan thisen anga fara lungngai taka Isu a trongtrai lai lim lien tak el a um a. Thiempu a hung suok a, maicham hmaa chun berbu chawiin a ngir a, nunghak zaipawlin mombati chawi sengin lu sun hla ni awm tak, lung run thlak êm êm el hi sakin an hung zui a. Chu hla thluk chun a chunga Thangngur hla 2&3 ei hril hi a zawl hle a, lungril a tawk a, sungril a them a, lung a sukno a, mitthli a hnai nghal el a nih. Jerusalema in fe pha leh zu ngai ve hman ro, mak in ti ve hle ka ring. Chu ni chun Thangngur lo inrilzie nasa takin a min ngaituotir hiel a nih.

Kros-a Isu tuorna natzie khekpuina le sùnpuina thu ei hlaa a tam san hi hriet thiem ding chun a hung suok nasat huna ei ngirhmun kha hriet fie a ngai. Mizorama harna a tlung hmasa tak kum 1906 khan chu kristien an la tlawm leiin a fang lien thei naw a. Sienkhom kha harna khan suol inhrietna, Pathien ngaidamna, ramthim invoina le Chanchin Thra hril dar dinga turna tieng a thok a, nasa takin ringtu an hung pung pha a. Harna voi hnina, 1913-a hung tlung khan chu Mizoram le a se vel, abikin Manipur le Chin Hills chen a deng hman a. Krista tuorna le khawvel tawp el dinga ringna leia Chanchin Thra hril dar vat vat trûla hrietnain a thok nasa êm êm a. Harna voi thumna, 1919-a tlung khan chu chappui kang vanglai ang elin a puok dar a, an dar zau hle a, a dai sawt bok.

1919 harnaa an thupui tak chu hemde Isu le Kros thu a nih. Hi harna hring suok, hnam ro poimaw tak chu Zo hnathlakhai zai le thluk le hla thu hmanga anni awm suok ngei hla, a hnunga “Kristien Hla Thar Bu’ tia hriet hung ni tah hi a nih.  Kha hma po khan chu, Sap hlaa inthoka bazaar tronga inlet hla chauh misawnarihaiin ringtharhai chu an sakpui hlak a. Khuong hmang an phal bok naw a. A san chu an hnam hla thluk le trongkam hmang chu ringnawtu thuomhnawah an ngaipek a, khuong hmang khom pipu thuomhnawah an ngaipek bok a. Chuleiin, ringtharhai chun nuomin nuom naw sien, inkhor deuin Sap hlaa inthoka inlethai chu an sak a ngai a nih.

Amiruokchu, varna le remhrietnaa sip Thlarau chun ei hnam thu le hla le zai thluka Pathien ei chawimawi chu ei thaw dan ding tak a nizie ringthar mi threnkhat lungrilah a hung hril a. Chu taka inthok chun Sap hla thluk kha eini zaia kei nemin, pipu hla thluk leh chekpolin hla a hung suok ta truk truk a. Tu lai chena Hmar tronga hla ro tling tam tak hi 1919 harnain a hung nghong suok a nih. Hi hi Hmar tronga kristien hla an phuok hmasa takhai chu an nih. Hieng hlahai hi la khawmin 1923 khan a buin kawpi zathum an sut a, chu chu Hmar tronga hla bu pieng hmasa tak a nih. A hla bu hmingah Independent Kohran Hlabu tiin kum 1935 khanl an inputtir a, voisun chen hin chu hming chu a la put zing a nih.

Hmar hlaa Isu tuorna le kros thu a tam êm êm san hi a mor suoktu chu ei hril tah 1919 harnaa an thupui tak a ni lei a nih.  Hmar kristien hla hmasahai hi chik taka ei bi chun thlûr hniin a fe tlângpui a. Thlûr khatna chu Isu pieng le thina thu a nih. Thlûr hnina chu khawvel rinum ei nghok thu le van ram ei beiseina le thlirna thu a nih. Saphai hlaah Pathien inpakna thu le rongbawl dinga pen suok poimawzie a tam hle laiin, chuong tieng pang chu Hmar hlaa hin hmu ding a tam nawh.

Chun, Hmar hla tam lem hi ei en chun mong inlang kuka inbikrukna hla a nih. A phuoktu nuna tak ram leh inzom lo, duthusam hrilna hla a tam êm êm. Hausakna le inlalna hnawlin ei inhril a, sienkhom chu thil pahnihai chu ei hnot tak an ni bok si.  ‘Lungawi dan ka thiem tah’ ei ta, mi thil ei inhnar hlak chu a zuolkai deu deu. Khawvel ei nghok thu le maksan vak ei nuom thu ei hril ei hril a, thi ruok chu ei rin êm êm tawl bok si. Chuong ang thu hrilna hla, Kanaan ram thar awina hla an phuok tharhai lem hi chu fiemthu titaka “Hla Hur” ka ti hlak a na, chuong hlahai chu khuong le dar le ei kurinkukpui nuom zawng tak a nih. Tak rama inthoka lem rama inbikruk le for hmang tum hi ei hnam sakhuo kalchar pakhat a ni tah. “Ei ralthuom chu Gospel chauh hi a nih” tiin ei khek indur a, a gospel tak chu mani nuna hmang le lak lut ei nuom tawl bok si nawh. Hmai kawra hmang ding ruok chun ei hmai phi sung ti chauh naw chu ei inthla nuom der nawh. A hriltu le ngaithlatuhai hi zat khat vong ei nih. A hril tieng ei huoisen a, a thaw tieng ei dawikawlok.

Chun, ei hla thu le ei Pathien thu hrilhai hi Pathien thu am, an naw leh ei lung tluk zawnga ei sirtlukpui ti khom sui tham fe um a tih. Lal a nina ang taka Jerusalema ropui taka Isu a lut thu ei hril changa ei uor nuom tak nia ka hriet chu sabengtung chunga a chuong thu ni sien a hoi khop el. Hi sabengtung hin sermon a hlaw nasa bek bek el. A chang chun a sabengtung am, a chunga chuongtu kha a poimaw lem ti khom ei hriet thei naw hiel a nih. Sabengtung kha hung tho nawkin, mihriem angin hung trong suok sien chu, a chungthua sermon po po hi a hriet charin, maktiin a thi nawk nghal ka ring.

Hieng thil hi ei kalchar mita ei hmu dan le naa ei hriet dan anga sermon ei thlak lei a nih. Sabengtung te chungah ei inchuongtir a, a awm le awm naw khom ei ngaituo nawh. Sabengtung te chungah patling nutling tu am an chuong hlak a? Sabengtung tuoi chungah a nih Isu kha a chuong lem chu. Chun, sabengtung hi a tlangpuiin chi hnih an um a, chi khat chu rikphurtu (beast of burden ti tronglamkei a hung suokna hiel) sabengtung an na, an thehre a, an khàn an hnuoi a, sienkhom thil phur le rinum tuor an hrat a, thunun an inhoi lain a khaltu um lo chun an nuomna tieng tieng pet hmang an ching. Sabengtung dang chu sabengtung naran neka lien lem, sakor le sabengtung inkara mi an ni a, chu chu a nih mihriem chuongnaa an hmang hlak chuh.

Chun, Middle East khawvela an thil ching hlak pakhat chu, inremna siem dinga lal a fe pha leh sabengtung chungah a chuong ngei ngei hlak a nih. Isu khomin Pathien le mihriem inkara inremna siem dinga Jerusalema lal a nina anga a lut khan an hnam dan zuiin, sabengtung chunga a chuong ngei ngei a ngai. Chu a thaw dingzie thu chu a hma daiin zawlnei hmanga hril lawk a ni ta a, chu chu Pathien thu a nih. Sai amanih le indona hmangruoa ngai sakor amanih chungah chuong sien chu thil konglam hraw lo ning a ta, hril lawka lo um tah Pathien thu chu khelah inchangtir a ta, a mission a hlawsam der ding a nih. Chuleiin, sabengtung chunga Isu a chuong kha Pathien remruot dan tak a na, lainata lo inhniekpui le trappui chi ni kher naw nih.

Chuong ang char chun Isun a thiem thu a hril naw kha Pathien remruot dan tak a nih. A thiem thu hril pal sien, Pilat khan insuo el tah sien, Setanin hnèna chang a ta, a mission a hlawsam der ding a nih. Chuleiin, a thiem thu a hril naw kha trappui neka lawm hla insam ding lem ei ni naw maw? Suol nei naw sien khom khawvel suol phurtu a ni tlat leiin, chu chu a hringna inhlàna kros-a a thipui a ngai a, a thiem thu hril dinga ruot a ni naw a, hril thei ding ngirhmuna ngir a ni bok naw a, a thiem thu a hril dan ding chu thi chena thu zawm le a hungna san hlen suok a nih.

Isu khan a thiem thu hril loa a Pa thu thi chena a zawmna leiin mi tin ta dingin thiemchang theina kot a hung hong a, ama ringtu taphot chun chatuon thina le hremna lakah sandamna ei lo chang thei tah a nih. A thina leia thiemchangna lampui a hung hong thu chu khawvel po poa tlang insampui dingin mawphurna a mi pek a nih. Thiemchangna la chang ve lohai, thiem thu la hril ve thei lohai kuoma thiemchangna ei chang thu, ei thiem thu hril hi kristienhai thaw ding tak chu a nih. Chu chu a nih Pathien thu; chu chu a nih Chanchin Thra hril ei ti hi. Chuleiin, ringtu taphotin ei thaw ding chu ei thiem thu hril dar a nih. Ei thiem thu hril ngam si loin iengtin am Krista rong bawl thei ei ta?

Chuleiin, a chunga ei hla thu lak suok hi ka hla phuok chu ni sien, “Ka thiem thu hril loin a rong bawl tang ka tih” ti nekin Marka 16:15-a Isu thucha leh inremin “Ka thiem thu puong darin a rong bawl tang ka tih” tiin sie lem ka tih. ( Delhi , Good Friday, April 14, 2006 )

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.