Halloween party ideas 2015

Ziektu: Pu L.Keivom, Inpui.Com Columnist

Revenge, at first though sweet,

Bitter are long back on itself recoils.

-John Milton’s Paradise Lost Bk.IX

l-keivom_robert_l_sungteMarch 19, 2008 khan Priyanka Gandhi Vadra chun a pa Rajiv Gandhi an thata inthoka kum 17-ah a thattuhai laia tiem sa, la dam um sun Nalini Sriharan, dam sung intang dinga Vellore Central Prison-a an sie chuh Delhi-a inthokin a zu sir a. A rûk deuhleka fe ni sien khom a hnungin Nalini ukil S.Duraiswamy chun Right to Information (RTI) hmangin an inhmu dan a häi suok a, chu chu chanchinbu, television le radio-ah April 15/16, 2008 khan khawvel hrietah an hung puong puong dar chum chum a. Hieng anga Jail sir thu hril hlaw hi tu lai hnaiah a dang hril ding a vâng khop el.

Priyanka-in a pa thattuhai laia tiem sa ve chunga phuba la ding ni loa ngaidamna thu hril lem dinga fe el hi thil vâng tak a nih. Nalini bâu ngeia inthoka a pa an that san hriet tum malama  anni sungkuoin Nalini chungah theidana le phuba lak nuomna le tumna lungril an pai nawzie hril dinga fe a nih.  Kha hma khom khan, Nalini hi khaihlum dinga Court-in a chungthu a rel ni sien khom, a naunu kum nga mi chauh a thisan el ding chu Sonia Gandhi-in a ngaingam naw a, a lunginsiet èm leiin khaihlum hremna chu dam sunga lung in intanga thrum hnuoi dingin Court a hni a, chu chu an phalpek leia la dam a nih. Chuong chu ni naw sien, a rùin Rengreng vadung phak daih tang a tih.

Priyanka ngeiin ama lung puoksuok lieu lieua hi nu hi a zu sir thu a hril bakah “Lungsena mi theida le nunrawng taka tharum thaw hi ka tizawng a ni naw a, ka nunah thu inneitir ka phal bok nawh” (I don’t believe in anger, hatred and violence and I refuse to allow it to overpower my life) tiin a hril bok. Good Friday hma ni hnia Kalvari hnèna hlado, ngaidamna thucha a pa thattu kuoma hril dinga a fe el khom hi a fûk ngotin ka hriet. A nu kristien a ni bakah a pasal Vadra hi kristien a ni bok leia var taka hieng ang thil thaw hun hi a hriet a lo ni khomin thil maka ngai ding ni naw nih. A thilthaw hi kristien indik tak hai thaw dan ding a ni hrim a nih.

            Nalini ukil-in a hril dan chun, an inhmu charin Nalini chun ngaidam a hni a, Priyanka chun, “Ka ngaidam ta che annawm” tiin a don a. Iemani chen an inbiek hnungin Priyanka chun Nalini chu a bula hung thrung dingin a ko a, a hung thrung hnai chun an inen a, an pahniin an trap ve ve a. Chu chu a nih ngaidamna thilthawtheina chuh. Nalini sangpa P.S.Bhagyanathan hril dan chun, an inhmu hnung hin Nalini chun a suolnahai ngaidam le tleng fai vong tah nia a hriet leiin a chung a zâng a, a hmêl a hung èng suok a, “Lung ina a mi hung kan khan a mi ngaidam ngei niin ka hriet a, ka dam sungin a chungah lawm rop ka tih” tiin a hril. Innem tak le zaidam taka hmangaina rawla Isu hnena hlado insam ve thei taphot chun kapathir anga chang tu lungril khom an sukzop thei hlak a nih.

            May 13, 1981 khan Pope John Paul II chu mipui hmaa thu hril dinga St. Peter’s Square, Vatican a lut charin Turki mi Mehemet Ali Agca chun a kap a, daktor thiemin darkar 5 an buoipui hnungin an san suok hram a. A kaptu chu dam sung lung in intang dingin a chungthu an rèl a. December 27, 1983 khan John Paul II chun Agca chu lung inah a va kan a, minit sawmhni a titipui a. Ama ngeiin, “Kan inbiekna chu keini pahni inkar thuruk ni zing a tih. Ka unaupa ka ngaidam le iengkima mi ring zotu angin a nih ka’n biekpui chuh” tiin a hril. Kum 1987 khan Agca nu khom  a sir a, a hnungin Agca unaupa a sir bok a. Kum 2000 June khan Pope hnina leiin Agca chu sorkarin a ngaidam a, lung ina inthokin an insuo tah a nih. Thisena inrui ni hiel awma inlang hlak, thisen phuba lak hi thaw ding hrima inzirtir Muslimhai kuoma hieng neka chieng lema Pathien thu hril dan hi a vang hle ka ring. Pathienin “Phuba lak hi ka chan a nih” (Deut.32:35;Rom 12:19) a lo ti chu John Paul II chun a tak takin a nunah a hmang a nih.

            January 22, 1999 zan khan Australian misawnari Graham Staines chu a naupahai pahnih Philip le Timothy leh an station wagon-a an in laiin Hindu tawrot ruolin Mayurbhanj, Orissa State-ah an bei a, an raw hlum a. Kum 2003 khan a thawtuhai hotu Dara Singh chu khai hlum ding le mi dang 12 chu dam sung lung in intang dingin Court-in a rèl a.  Graham Staines nuhmei Gladys Staines chun ngaidam dingin Court a hni a, a hnungin Orissa High Court-in hremna chu thrum hnuoiin Dara Singh chu dam sung lung in intang dingin a rèl a, a dang po an insuo a. June 2006 khan Gladys Staines chu India ramah a hung kir nawk a. Chanchinbu mihaiin intarviu an thaw trum chun  “Miin ei chunga thil suol an thaw ei ngaidam si naw chun, iengtin am ngaidamin um thei ei ta? Ka ngaidan chun, ngaidam loa theidana ei pai chun eini a mi tawk buoi a, chu chun ei nunah khâkna a siem hlak. Ngaidamnaa chun khâkna a um naw a, khâkna a um nawnaa chun beiseina a um hlak. Hi inhnemna thu hi Isu Kristaa inthoka hung a nih” tiin a hrilh. Chu chu a nih kraws-a Isu hnèna hlado insam khah.

            January 23, 2002 khan Juda mi, American Journalist Daniel Pearl, chanchinbu inlar Wall Street Journal-a South Asia Bureau Chief ni lai chu Al Qaida le inzom mi turu pawlin Karachi, Pakistan-ah an thruoi hmang a, February 21 khan a ring an tan a, an tan lai video khom an lak a, chu chun khawvel a nghong nasa hle. A thattuhai laia an thruoitu Ahmed Omar Saeed Sheikh le mi pathum chu a hnungin an man a, thi dingin an chungthu an rel a. Pearl thina le inzom hin lekhabu iemani zat a suok ta a, film khom pahni lai an siem tah nghe nghe a nih. A nuhmei Mariane Pearl chun, “Omar Sheikh ka hang ngaidamna ding san ka hriet der nawh’ a ti bakah ngaidam umzie hre lohai ngaidam chun kawk a nei nawzie le mani poi tawktuhai chu an thil suol thaw tum suktlol thei ding ngirhmuna insiem a trulzie a hril thung. Ngaidamna umzie hre nawhai kuoma ngaidamna thu hril chu vok hmaa lunghlu pei ang charin a ngai a nih.

A ni reng a, hmakhawsanga inthok tah khan hnam tinin thil suol thawtuhai, abikin mi poi tawkhai chunga hremna kut an thlak dan a khuongruol naw hrim a nih. Khawtlangin inrelbawl dan fel tak neia a kengkaw ding chun thil suol thawtuhai chu an suol thaw ang phua hrem trûlin mi tam tak chun an hriet a. A thren ruok chun, mi suolin kut an intìm theina dingin thil suol thawtu chu a suol thaw let tama nasaa hrem thrain an ngai bok a. Mosie dan chun hringna aiah hringna, mit aiah mit, ha aiah ha, kut aiah kut, ke aiah ke, raw aiah raw, hliem aiah hliem, vuok aiah vuoka thung lêt ding a nih (Ex.21:23-25). Threnkhat ruok chun, suol chu suol boka ei thungrul hin ieng khom a siem thra chuong naw a, a sukpung deu deu lem niin an ngai bok a.

Leveticus 19:18 chun, “Phuba lak ding zong naw la, i mihai tu khom theida naw la, nangma i’n hmangai angin i vênghai hmangai rawh” a ti a. A tawp taka thu lem hi chu Isu khomin a hung lak sawng a (Luka 10:27), chu chu Paula khomin a hung hmang sawng pei a ni khah (Gal.5:14; Rom 13:9). Hi taka hin Mosie dan anga inthungrul thei a ni lai zingin, phuba lak le inthungrul ching neka inhmangai tuo lem ding a nizie thu le ‘Phuba lak chu ka chan a nih” titu Pathien kuta sie lem ding a ni thu a hrilna a nih (Deu. 32:35; Rom 12:19).

Amiruokchu, mihriemin phuba lak le thungrul hi ei chak dop dop chu tie! Lawm khom ei lawm niin a’n lang. Sinema ei en a, a tawpa ei hmu nuom tak chu a thra lemin a suol lem chungah phuba la a, dutawka a thungrul lai chu a nih. Phuba la loa a um chun ei lung a awi thei naw a, phuba hnè rak loa a lak khomin ei lung a la kim thei naw a, hnap ziela a ziel ei hmu ruok chun ei lung a kim a, ei bu beng khom a lien sot a nih. Naupang cartoon en lai hi thlir la, an hlim hun tak chu a thrain a suol chunga hnè taka phuba a lak hun kha a nih. Shakespeare lemchang (plays) ziek laia sei tak le phuba lakna thu tamna tak chu Hamlet hi a ni ang bokin khawvel hmun hrang hranga a lem an inchang rawn tak niin an hril. Thupuonga Setan le a rawihai chunga phuba Pathienin a lakna thu dam hin a tiemtu ringtuhai chang a sukpar hle a nih.

Tu lai chu internet khawvela cheng ei ni tah leiin phuba la nuomtuhai ta dinga thurawn petu pawl website khom tam tak a um ti olsam taka zong suok thei a nih. Chuong laia threnkhat chu Payback.com dam, Revengelady.com dam, Revenge Club dam, Revenge Guydam an nih. Payback.com thupui chu “Revenge is the best” ti a ni top. Revengelady.com-a hin nuhmei pasalin an koppuihai chunga phuba an lak dan chanchin sawm (Top ten revenge stories) an lak khawm tiem ding an sie zing a, ngainuomum tak tak a nih. Film khom suol le thra indona, thrain suol a thungrulna chanchin hi a tam èm èm. ‘Revenge’ ti hming put meua film puitling an siem ka hriet hmasa tak chu kum 1990-a suok, Kevin Costner, Anthony Quinn le Madeleine Stowe inchangna kha a nih. Ei trong upaa, “Zângkhuo la bungbu ngei a tih” ei ti khom hi inthungrulna thukhawchang hrilna a ni a, sienkhom a thra zawnga inthungrulna tienga hmang a ni tak.

Isu Krista thu inchuktir ruok chu a letling hlauh a nih. Mi suol khing lo ding. Bieng chang tieng bentu chu voi tieng khom dawpek ding. Zakuo lakpek tumtu chu korchung khom inlaktir sa ding. Mêl khat fe dinga phûttu chu mel hnih fepek ding. Hmelmahai chu hmangai a, mi suknomnatu chu trongtraipek ding (Mat 5:38-44). A zirtir laia a hrawm na tak le so buon buon, Isu an man zan khoma kawlhnam vilik pa Peter khom a tawpa chu a zoi zut a, “Suol chu suolin thungrul naw unla, trongsie khom trongsiea thungrul loin malsawmpek lem ro; malsawmna dong dingin annawm Pathienin a ko cheu chu” tiin a rawl ki a thlâk dai a nih (1 Pet 3:9).

Chu thucha chu chawiin Priyanka khomin a pa that dinga phierruktuhai laia mi Nalini chu Vellore Central Prison-ah a zu kan a nih. Chu chu a taka mani nuna Pathien thu hril dan a nih. Jail-a inthoka a hung suok chun ama khom a dam a, a kan nu khom a dam bok.Kalvaria Isu hnèna hlado insam tluka hnèna hlado ropui hi a lo um nawh. Chu chun van le khawvel khom inrem takin a sui mat a nih. “Ngaidam ro, chuongchun ngaidamin um in tih” (Luka 6:37) ti hi a taka hringpuitu le hringpui nawtu nun ram chu van ram le hremhmun angin a danglam a nih. Hmelma hnè thei dan thra tak chu hmangai a nih. I hmelma chu a’n lamlet nuom naw a ni khomin, hmangai taka i ngaidamna khan i lungrila rik taka i pai hlak khâkna suol kha la hmang a ta, ngaidamna kraws-a i phurrik i let thlak hnung chun hung zalen tâng i ta, i pheikhai khom zâng a tih. Chu chu a nih hnèna thuruk. (April, 2008 Delhi)

Post a Comment

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.