Saizahawl Te Kha!

[NAHAI Column, Sawrtui]

Kan siengna, Kho tlang ten bahram;
Kan seiliena, Lungmawl Zawlkhawpui .

“Eini lai Saizahawl an um leiin hnam a him ta nawh,” ti’n Pu L. Keivom chun a lo zieka. A hadam zawngin Saizahawl (Hmar hai inphatsantu/hlemtu) an ti pa hming hi khawvel a ei um sung chuh umzing dingah ngai photel ei ta. A hming umzie khom la hung lien in la hrie fie zuol pei bawk ei tih.

Hnam tadinga ‘saizahawl’ ni theina kawng dang tam tak a um a. Chulaia pakhat chuh, ei insiengna bulbal hrietnaw hi a ni. Sura le Nahai chanchin a hre naw tak hai khom in an mizie ding awm lungrilah ei suongtuo thei hlak a. Ienglei a Sura le Nahai thangthar hai lai chen khoma an hriet lartak am ning a ta leh? Nuizatbura ei hmang lei am a nih ti ding hlak chun Hmar thlatu lai a mi pawimaw an ni si a!

Thlangramah khan pi le pu ha’n an tu le te hai ‘ei tienami’ an hril hlak a. Chu zar chun Sura le Nahai, Tawtaw hai unau, Lalruong le a dang dang hai chanchin thangthar ha’n an hung hrit pei hlak kha ana. Turuok hin chu ei ‘changkang’ ta a, khawpui mi inti hranpa in, ‘Tum an leh Sura chuh…’ a ti nuom le ti thei tawk ei um nuol tah.

Ei ngirhnum enin Saizahawl hih Hmar hnam pasalsaltha a ni ti lo ring a awm hrim! Kum sawmthum hnung velah chuh Sura le Nahai hming lamrik khom thal laia vadungte tui inkhawri hawr hawr ngai/hmu tum ang chau ni thei ding ngirhmunah ei ngir tah in an lang.

Khawpui pakhatah, HSA inrawina in inkhel le insukhlimna an nei a. Inchuklaihai chu pawl pathum- Muolzavat, Hrangkhup le Saizahawl- in an the thlat chu tie. Chutaka futbol pet a, a pakhatna la hai kepten pa chun, “Saizahawl Gurup damsawt raw seh!, HSA damsawt raw seh!’ a ti chuh!. Rawlri suok theilo khawp vanga lo ‘hip in hurei’ an tam phien an nawk nghal. Chulai a siteuden tamlem chun Saizahawl chanchin an la hriet ngainaw am a ni ding. Annawleh, HSA hotu ha’n Saizahawl gurup an siem lei a chu pawl hming chu an pawm ve ringawtel hriet an nawh.

Nu le pa hai hlakin ei nauhai an zal tawm a ‘ei tienami’ hril nekin an ‘inchukna’ ei ngaisak a; ei nau ha’n an insiengna le bulbal an hriet naw hin mak ti nawm ei nih. Ei mithiem hmasa hai te kha, ‘ei tienami’ an pi le pu ha’n an lo hrilna zara vawisuni chen a la hlu le pa-nu rawnkai an ni thei chauh anih.

Turuok hin chu iengtak tak inchukdok hma khoma ‘Hmar tawng ka tiemthei nawh, ziek khom ka thei nawh’ ti hih inlak liena in ei hmang ta a. Nu le pa’n ei naupa/naunu ramdangah inchukin ei tir a. ‘Kan Tete/Tawia a hung suok khan Saptawng le Hindi tawng kan inah kan hmang hlak/tak,’dam ei hang ti ngam tah anih. Hienga ei khawsa pei chun iengtinam nau le te ha’n an nina le bulbal hre in humhim ngam an ta?

“Saizahawl Gurup” a thang hi lo uongpui thlak hrim ei nih hi tie!