Mani tawng ngai hlut

Rochunghnung Hmar, Aizawl

Aizawl Bazar, office dawr ka fe changin mizo tawng hmang lo in Hmar tawngin ka biek hmasa phawt lem hlak, lo hre lo mi dawn thei naw an um chang cho in mizo tawng hi ka hmang lem hlak.

Mizoram HSA silver jubilee souvenir a, Rev. Dr. J Huoplien Neitham ziek ‘Mani nina inzapui lo ding’ ti ka zuk tiem chuh, lungrila nasatak in chona thar a mi pek in ka hriet kei a tawk tawk a, Pathienin ei nina ding ang taka a mi sie na hi ei ngaihlu naw a ei in zakpui/zapui a ni chun a mi siemtu Pathien ei hmusit niin ka hriet. Chuleiin iengang po in um inla khawm mani nina hrea, ei ngai hlua, ei vawng that tlat hi, a pawi el ni lo in thil tul le mak maw a nih. Nangin i nina i ngai hlu nawa, in zapui a ni chun tukhawm in ngai sang chuong naw ni hai che, chu nek in an hnuoi sie lem ding che a nih. Mani nina khawm tan ngam lo mi chu dam tlak khawm a ni naw.

Ei ni Hmarhai khawm hi ei ni na HMAR a hin chieng ei tiu, mani hnam tawng inza pui a hnam dang tawng thiem le thiem naw fahran a hmang hi bansan ei tiu. I tawng hi nang a phuok fawm an naw ti hi hre phawt la, chun Hmar tawng siemtu le Hmar hnam indintu chu Khawvel hnuoi le van siemtu Pathien a ni ti hi hre bawk rawh. Chu i hriet hnunga i lan zapui a ni chun tuisik anthawk a Hmar thisen a siemtu le inkar ni tang a tih. Mani nina in phat/tan ngam lova leia in hawitaka ka khawsak thei na ding lo ni sienkhawm kei chun ka nina tak nia, rimsi tak a khawsak ka tlang lem. Isreal thuoitu ropui Mosie kha hang en ro le Pharo naunu naupa nia, in hawitak a khawsak thei a ni lai zing khan ieng tin am a um a, a hnam chanpui hai le rimsik tlang a tlang lem leiin Aigupta mihai that in thlalera a tlan hmang dei an nawm ma nih. Ieng lei a khang thil kha a thaw ngam ei ti chun a ni na a chieng a, a ni na an phat san thei naw lei a anih. Chuong ang chun ei ni Hmar hai khawm hi mani ni na inphat lei a chan that ei chang thei hai khawm chan huom in ei hnam inrieng le chau ngawi ngawi dawm har dingin thang har zai rel ei tiu.

Hmar i ni a khan chiengla, min Hmar i ni a Hmar tawng i hmang leia an hmusit chea, an lo hnuoi sie che an khawm in lawm tak in pawm el rawh, Nang an hmusit che an nawh a siemtu pa an hmusit a nih. “Pa ngaidam rawh, an thilthaw an hrietnaw leiin “ tiin, Hmar chu iema na ti an hriet lemna dingin tawngtai pek lem rawh. Rev. Dr. J. Huoplien Neitham tawngbau ka lungril tawk em em le ei hriet seng dinga ka dit pakhat chu hi a nih “Ka tawng le ka nina chu khawlai hmuna khawm inphat nawng ka ta, ka thi tawm chen khawmin ka tawng chuh keimaah dam zing a tih. Pathienin kei le ka tawng hi ka nina ding le ka hmang dinga a mi pek a ni tlat.” A chieng ang bawk hin ei ni Hmarhai popo hi chieng in la chu ei tawnghi a va parvul nasa ta awm ngei de aw a. A neitu pa tak hman in hmang ngam lo chun ieng tin am, tawng dang hmang han mi hung ngai hlut in mi hung hmang pui reng an ta?

Mi hai ngai hlut le hmangnuom um a siem ding ei Hmar tawng hi siem dingin tu ta um mek hai hin thang lang ei tiu.

May 2010 khan Aizawlah sin le in zawm in kan zina, chulaia ka ruolnu pakhat chun “Aizawl a chu Hmar tawng hmang naw rawh, min hmusit pal an ti che” tiin Aizawl kan lut ding chen chun a min cha mawl mawla, chuong ang bawk chun December 2011 khan ka sin a transfer a ka um leiin Aizawl a umding chun kan thawk suok ta a, chun kan staff pa pakhat hin “Mizo tawng khawm i la thiem naw a, in chukla, i thiem naw a Hmar tawng i hmang chun min hmusit an ti che” tin thurawn a mi pek nawk a, sienkhawm chuong thurawn ka dawng leiin chun ka Hmar tawng hmang ding ka thul chuong der naw, in sum nek in hmang nuom na ami pek lem tlat, Bazar, office dawr ka fe changin mizo tawng hmang lo in Hmar tawngin ka biek hmasa phawt lem hlak, lo hre lo mi dawn thei naw an um chang cho in mizo tawng hi ka hmang lem hlak. Hmar tawng ka hmang leia mi dawn nuom naw chu pakhat cho ka la tawng a, dawr khawm ka dawr naw bawk. Ka Hmar tawng hmang leiin min an mi hmusit ding a ni chun mi hmusit mawl raw sen pawi ka ti lul naw, a san chu ka tawng a ni tlat an nawm. Chuong a ka thaw hnung chun Bazar le dawr a thung tam tak in Hmar i ni ? tin an min dawna, Aw Hmar ka ni ngei, kei khawm Hmar kan nawm tia mi dawn in Hmar tawngin an mi biek ta lem hlak chu tie.

Mani tawng ngai hlut ding ei ti leiin mani tawng cho thiem a tawngdang hriet der naw ding tina a ni naw, tawng chu ei hriet thei zat zat hrieng ei tiu, a pawina um der naw tawng hriet rawn chu eng thawl na pakhat a nih. Hmun tin ram tin a in zin chang, an ram tawng a ei hang biek thei chu an mi lo ngaina in, in thawl khawm ei in thawl deu an nawm. Chuong ang bawk in ei ni khawm hnam dang hriet ngawi ngawi han Hmar tawng a an mi hang biek chu lawm a um in an hawi bik an sawn naw, ngai nat khawm ei ngai na pha sawt an naw. Nikhat chu train station vaihawn lai ruolhai nghak malamin phone ka thaw a, ka Hmar tawng hmang hrie ni naw nim Vai Rajasthan mi hin Hmar tawngin ngai na tak in a mi hung biek mawl mawl a, kei khawm chun ka Hmar chanpui hai hang el in ka zuk en nghal el chu tie. Chuong a ni lei chun tawng hi a pawi maw in a hlu em em el a nih.

A tawpna dingin Mani tawng ngai hlu in, hnam dang tawng thei zat zat thiem tum ei tiu. I hnam tawng kha tawng lai popo a mawi tak le hlu takin sie la, a danghai kha chu ie nuom dan in dawt in sie el ta raw nang a thu ni ta lem raw sen.Hmar tawng hi a dam zingna ding chun hnam rothil lai popo a pawi tak a ngai a vawng tlat that hi a nih. Hmar tawng hi nang le kei a phuok fawm el tawng an naw ti hi hrie in hlut sak zai rel lem tang ei tiu kha!