Halloween party ideas 2015

(Thutak Khengbet)

Ziektu: Pu Thangsawihmang

Judahai chun Messia hung ding chu an ring a, an lo tung em em, zawlneihai khawmin an lo hrillawk a, tlawr hlem hluomin an lo puong lawk a. Zawlnei Isai chun “Chuleiin, Lalpa ngei chun inchikna peng a ti cheu a, ngai ta u, nunghak inthieng pakhat inrai a ta, naupasal nei a ta, a hmingah Immanuel sak a tih.” (Isai 7:14) Chu khawm chu dittawk lovin hieng ang hin a hrillawk nawk a, “ei ta dingin naupang a hung pieng a, naupa pekin ei um tah a; rorelna chu a liengkovah chuong a ta, a hminga chun Maka, Remruottu, Pathien Hrat, Chatuon Pa, Remna Lal an ti ding a ni sih a.” (Isai 9:6). Zawlnei Mika khawmin hieng ang hin Isu Bethlehema hung pieng ding a lo hrillawk bawk,”… nang Bethlehem Ephratha, Juda rama sang tam tak laia thanga chun chin hle la khawm, nangmaa inthawk hin Israelhai roreltu ding ka ta dingin hung suok a tih.” (Mika 5:2).

Zawlneihai hrillawk angin Isu a hung pieng a, rawng a hung bawl a, thilmak tam tak a hung thaw a, damnaw a sukdam, kebai kein an lawntir, mitdel an mengtir, phar a sukthieng, zeng a sukdam, ramhuoi a hnawtsuok, mithi a keitho chun an lo tung em em, an lo lumpui rak rak chu Messia ni dingin an ring nawh. A bikin an lekha thiem, an dan thiem, Pharisai le lekha ziektuhai chun Isu chu Messia a ni ti an ring naw bik. An thiempu, Pharisaihai chun Isu chu misuol niin an hril a, ramhuoi a hnawtsuok leh ‘ramhuoi zawl’ niin an ngai el, Isu chu Pathien Naupa a ni ti hretu chu mi tlawmte chauh an nih. Isu’n rawng a bawl a, thilmak tam tak a thaw hnung chun Philip Karsari biel a hung tlung a, a inchuktirhai kuomah, “Mihai’n Mihriem Naupa hi tu am a nih, an tih a?” tiin an dawn a. Anni chun, “Thenkhatin Baptistu Johan an ti che a, thenkhatin Elija, thenkhatin Jeremi amanih, zawlnei tu amanih an ti che”, tiin an dawn a. Messia hung dinga an lo tung em em, an lo hril lum hluong chu thu taka a hung inchang chun an ring ta nawh. Isu chungthu an rel khawm khan hektu chu mi thiem dan hretu, thiempuhai an nih. Thu taksain a hung inchang chun an ring ta nawh, krawsah an khengbet el, anni kha thutak khengbet an nih, a thu chun an ring, a tak taka hung chun an ring ta nawh; hre hai sien ropuina Lalpa khengbet naw ni hai.

Eini rawi mi thenkhat khawm Judahai ang tho ei nih. Sinlung chu China rama um dingin ei ring a, thu le hlain ei kurpui ngei nguoi a, Sinlung a hmun ngeia sirtu le hmutu an um chun ei mi thiem a zawlneia thang thang a ringhleltua an hung thang el; a mak ta hlak ngei el. Hieng anga ringhleltu chu Hmar hnama ding chun Pharisai ang, Hmar Pharisai niin ei hriet. Ngaituo hman ro, thu le hlaah ‘SINLUNG SINLUNG’ ei ti hlak. Ei hla lo phuokhai khawm ngaituo hman ro, “Sinlung runah ar ang kan lawi ve pha” ti dam, “Pi pu chena ropui relna khaw Sinlung” ti dam, “Aw kan Sinlung khawpui chul hnung hung indin thar nawk la,” ti dam, “Thlang vaipui sappui el lo, Sinlung par mawi kung,” ti dam, a tam taluo inzawt seng ding an nawh. Chun, tlawmngaina ei hril pha, tlawmngaina indik tak chu ‘Sinlung Tlawmngaina’ ei ti hlak. Hieng ang hin Sinlung chu thu le hlaiin ei lo hril, ei lo sak ei lo sak a, zer far den duona ei lo kurpui kha a hmun chiea sirtu an um phinga ei ringhlel nawk el hi, a khekpui nasa deuh deuh kha a ringhleltu ei ni nawk nghal; thilmak chu a tling a nih.

Sinlung hming chawia hlaphuoktu tak tak a ringhleltu ei ni nawk nghal, hieng ang mi hi chu umzie nei lo, Vawrsela pa ang niin ei hriet, Juda ni hai sien chu thiempu, Isu hemdetu lai khawm a lusa pawl an ni ngei ring a um. Sinlung hming hlaa kur ngei nguoia lo phuok ta bawk, a hmuna sirtu an um phinga ringhlel nawk chu mi Thawma, ‘Hmar Pharisai’ ti inla khawm a suol bek bek dim a nih. Rev. L. Rema chun March 20,2012-ah a hmun chiea Sinlung a sir la ringhleltu chu thu le hlaah ‘Sinlung’ an lo ti an lo ti kha, an ti nawna, thutak khengbet niin ei hriet.

Thu le hlaa ei lo hril, ei lo hril Sinlung a hmun ngei a sirtu Rev. L. Rema chu Hmar Art and Culture Society chun chawimawina thangsuopuon an khum kha a thaw ding reng, a rawngbawlna awm reng niin ei hriet. Ei hnam puon inzaum tak hi phuokfawm history inkhumna mei mei ni lovin thu le hlaa ei lo khukpui rak rak hlak Sinlung a hmun ngeia sirtu Rev. L. Rema ei inkhum kha chawimawina a phu lei a nih; ama hi Sinlung hnathlak ta ding chun Christopher Columbus nek khawma ngainatum lem niin ei hriet. Ei hnam puon inzaum tak hi a luvawm nazawng inkhum lovin Rev. L. Rema hai anga hnam ta dinga mi thangkai chauh inkhum hlak ni sien nuom a um hrim a nih. Ei hnam puon hi ei inza chun mi dang khawmin hung inza pei an tih; ei hnam puon ‘Hmar thangsuopuon hmang dan ding thuah fimkhur taka ei hmang pei nuom a um.

Kum 1960-a sut Readers Digest Great World Atlas (Map) tuhin chu third Edition chen siem an tah. Hi Atlas hi ei en chun China ram Szechuan Province sung, Yalung vadung pang, Chamdo saktienga um khawruo chu SINLUNG hmun niin a tarlang. Chu hmun chu Longitude 100.50 E leLatitude 31.3 N inchuktuona hmun a nih. Hi hmun chie hi a nih. Rev. L. Rema’n a sir chu, inhma khan chu a thu chauhvin ei hriet a, tu ruok hin chu a hmun ngeia sirtu ei um ta leiin ei chieng zuol tah. Amiruokchu, ringhleltu, Mi Thawma, “A naka ka pur naw chun? ti pawl ei la um rawp el a mak a nih. Burma ram, Chin Hills, Tiddim khaw bula um ‘Chimnuai’ khi Sinlungni sien chu Chimnuai ti lovin ‘Sinlung’ ti tei tei ei tih. Thanga chu Thanga a ni leiin ‘Thanga’tiin ei ko el; chuong angin Sinlung khawm ‘Senlung’ ei ti thei bawk nawh. Sinlung a hmun ngeiasirtu an um hnung khawma la ringhlel a, hmun danga Sinlung la sie tum tawl tawk chu phuokfawm history khawm a kai zo nawh. Mi dang hrietna iengma lova ngai, mani hrietnachauh indik taka ngaihai ku hi an nih, Judahai’n Isu an khengbet ang bawka thutak khengbettuchu. Pu Hranglien Songate chun hieng ang hin hlain a lo phuok ni lovin, pi le pu hla (Butukhuonglawm Hla) a hriet dan a lo tarlang;

“Khaw Sinlungah
Kawt siel ang ka zuong suok a;
Mi le nel lo tama e hriemmi hraiah.”

Pi le puhai thu le hla hi ziek le tiem an thiem hmaa tawngbaua inpeksawng pei a nih, thu khel ei ti thei nawh, history pieng hmaa (Pre-history) thu le hla a nih. Hi hla hi China ram an suoksan hnung, Burma ram, Sanzawl an suoksan hnung daia an phuok khawm a ni thei, Sinlung a inthawka suok an ni leiin hlain an chanchin an inzawt a nih. Hieng ang thu le hla pi le puhai hun laia tawngbaua inpeksawng pei hi ei chanchin, ei tobul suina dinga thil pawimaw tak a ni leiin ei ban thei der nawh. Ziektu thenkhatin Hmar hming suokna khawm lekhabua ziek an naw lei el a kum 1850 hnungtieng nia an hril vet hi chu tawng inchai annawleh an zing tho phak muhai laia an hril an bawk naw chun thil mak a tling a nih. Rev. Liangkhaia chun hieng hin a hril, “Hengho (Hmar) hi Lusei awm hma lawka awm an ni. thenkhat chu Champhaiah an awm a, lei an let a ni awm e. Mani chi chiin an awm hrang a, an awmna hmun chuan an chi hming chu hmingah an pu ta zel a ni. Hengho pawh hian Lusei lo thlang tla tur an hlau a, hmar lam an pan a, chuvangin an hming Hmar an put phah ta a ni.” (Mizo Chanchin p.8). Hmar chu hmar tieng an pan leia ‘Hmar’ ti an ni nawzie ama Rev. Liangkhaia bawkin hieng ang hin a hril. “Lalsavunga a thi hnu chuan a fapa upa zawk Vanhnuailianan a ai a awh a, Lamtual hi an kai chho dawn a, Ram zuan lo vatte chu chhak Pawiin an zuk that a, anni chuan Tiau thlengin an han um a. Chung laia an pasalthate chu Vana pa te, Keikawla te, Tawka te an ni a.” (Mizo Chanchin p.63) Tawka hi ‘Tawkthiala Hmar, Tawkhuoisena’ tih a ko anih, a hun hi Lalsavung inlal lai hun a nih, chu chu kum 1751 – 1820 niin Col. Lunghnema chun a hril. (Mizo Chronicles p.75). Tawka Hmar chanchin chu K. Zawla chun hieng hin a hril. “Tawkthiala Hmar, Tawkhuaisena an tih \hin, Vana a pawh sit thintu khan, thingserh a sat a; a kika kik keuh mai chu a duh tawk lo va, a sat fik hmawk mai an ti.” (Thu leh Hla Thlan Khawm, Mizo MIL p.35) Tawkthiala Hmar hi kum 1751-1820 hun laia un a nih, chu umzie chu kum 1751 lai khawm hin Hmar hming a pieng dai tah, ti a suk chieng.

B. Lalthangliana ruok chun hieng hin a hril, “Hmar tih hi a tirah chuan chi (Clan) hming niin a lang lova, awmna lam (Direction) sawina niin a rinawm a, hmar lam (North) sawina niin a lang. Hrangchal le Biate te hi Luseite chuan Hmar tiin an kova, an awmna a\anga hmar lam (North) a an awm vang niin an sawi bawk.” (Mizo Chanchin p. 88). L. Keivom ruok chun Sawrtui Magazine Thlazing 2004 phek 8-na a chun hieng hin a hril. “Hmar hming hi pi le puhai phuok ni lovin kum 1800 AD hnunga Lusei lalhaiin Mizorama inthawka hmar tieng pana fe pawl an hrilna tawng hminga ei put mei mei a nih. “Tu ruokhin chu Hmar ti hming suokna hieng ang hin a hril danglam nawk, “Hmar” ti hming hung suokna lem chu 1850 hnung a ni leiin sui buoi khawm a ngai bek nawh. Ei buoina lem chu ‘Hmar’ ti hming a pieng hma daia pieng anga hril trep trep ei tam lei a nih. (SHAN VERSUS SAN By L. Keivom p.3).

Hei ha, hlak ku chu an thu ziek ei zuk ziek sawng ngawt khawm pang a na them thum el a. Hmar chu Mizoram sim tienga um khawm Hmar an ni tho, thlang tieng le sak tienga um khawm hnam dang hming an put thei nawh, Hmar an ni tho. Hmar hming chu Burma rama pi le puhai um lai huna suok an tah, Lushai Hills ei zuon hnung chun Tawkthiala chu Hmar a ni leiin ‘Tawkthiala Hmar’ an ti a nih. Sinlung um dinga ring, thu le hlaa lo khukpui rak rak, a hmutu le a hmuna sirtu an um phinga ring nawk ta lo chu, ‘An ti kha, an ti nawna’ a na, Hmar hnam hming kum 1850 hnungtienga suok ringtu chu thutak (thudik) khengbet niin ei hriet. Hieng ang mi hi chu an hriet dan kha mi hriet dan nekin indik bikin an ngai a, sel chi an ni nawh; tosan el ding a nih.

Post a Comment

  1. Lalhmingtha hrangateOctober 23, 2012 at 12:12 PM

    "Sinlung’ I Ti Kha, I Ti Nawna" a tiem an hawi de aw, Pu Thangsawihmang ma2 Ei sinlung hi chu phuokfawm History ringawt ding chun a pam, Reseach nasadeua thawpeiin ei mithiem haiin hung ziek zawm peihai sien; kei ang thudik hrie nuom an tam ve ka ring thlat!

    ReplyDelete
  2. Pu Thangsawihmang ma2 tiem an hawi ie.Dam vawng vawng rawh.

    ReplyDelete
  3. China rama sinlung a hmuna sir tu anum chu iem ei hlawk pui? Thubul suklangna a ei hmang am lushei trawng hei belsa hi?

    ReplyDelete
  4. Thanks for providing such nice information to us. It provides such amazing information on care/as well Health/. The post is really helpful and very much thanks to you. The information can be really helpful on health, care as well as on examhelp/ tips. The post is really helpful.
    NEET Answer key 2017
    NEET Rank Predictor 2017

    NEET Cut off Marks 2017
    NEET Counselling 2017
    CBSE NEET Result 2017

    ReplyDelete
  5. Yesterday i am buying a used car than i thought i must see the reports i said the owner of the car to show mw reports but he said no he just scamming me i got his vin number i get the report his car is frauded and just theft and they saved me
    You should check the car reprt too from below:
    http://bit.do/epicvinreports

    ReplyDelete
  6. Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.

    Love Shayari

    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.


    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.

    independence day shayari in hindi 2018

    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.


    independence day shayari in hindi


    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.

    independence day shayari 2018


    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.

    independence day shayari hindi


    Khushboo Bankar Teri Saanso Mein Sama Jayenge,
    Sukun Bankar Tere Dil Mein Utar Jayenge,
    Mehsus Karne Ki Koshish To Kijiye,
    Dur Rahte Hue Bhi Pass Najar Aayenge.

    independence day shayari

    ReplyDelete

Comments not related to the news or article may be deleted.

Powered by Blogger.